Σακχαρώδης Διαβήτης Κύησης

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ


ΓΕΝΙΚΑ
Ως ΣΔΚ ορίζεται ή διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων που διαπιστώνεται κατά την κύηση.
Δημιουργείται από την αδυναμία των κυττάρων του παγκρέατος να ανταποκριθούν στην ανάγκη για αυξημένη έκκριση ινσουλίνης (μέχρι τριπλάσια) που υπάρχει φυσιολογικά στο 2ο και 3ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.Η ινσουλινοαντοχή, μέχρι κάποιο βαθμό, είναι φυσιολογική κατά την κύηση και δημιουργείται για να πάρει περισσότερη γλυκόζη το έμβρυο.
Ο Διαβήτης της Κυήσεως εξαφανίζεται με τον τοκετό. Εάν επιμένει να είναι αυξημένη η γλυκόζη στο αίμα της εγκύου για 3 μήνες μετά τον τοκετό τότε είτε προϋπήρχε άγνωστος Διαβήτης τύπου 2 (ή ακόμη και τύπου 1) είτε προϋπήρχε Προδιαβήτης.
Κύηση σε διαβητικές γυναίκες με ΣΔτ1 ή ΣΔτ2 αναφέρεται ως κύηση επί προϋπάρχοντος ΣΔ. Η εμφάνιση ΣΔ σε μη διαβητικές γυναίκες κατά τη διάρκεια της κύησης αναφέρεται ως Σακχαρώδης Διαβήτης της Κύησης (ΣΔΚ).
Η συχνότητα του ΣΔΚ, σύμφωνα με την Ελληνικη Διαβητολογική Εταιρεία, κυμαίνεται περί το 18% .
Ο Διαβήτης της Κυήσεως αυξάνει τον μελλοντικό κίνδυνο για Σ. Διαβήτη τύπου 2 κατά 7 φορές οπότε ενδεχομένως μπορεί να θεωρηθεί μια κατάσταση Προ-διαβήτη.
Επίσης σε μελλοντική κύηση υπάρχει περίπου 65% πιθανότητα να ξαναεμφανιστεί.



ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Είναι σχεδόν πάντα ασυμπτωματικός, δηλαδή χωρίς συμπτώματα, ή παρουσιάζει ελάχιστα συμπτώματα (π.χ. πολυδιψία, ναυτία, εξάντληση).



ΚΙΝΔΥΝΟΙ
Για τη μητέρα: προεκλαμψία, υπέρταση, κετοξέωση, ανάγκη για καισαρική τομή, τραύμα από τον τοκετό, μελλοντικός κίνδυνος εμφάνισης ΣΔ2
Για το μωρό: Μακροσωμία (βάρος κυήματος ή νεογνού μεγαλύτερο από εκείνο που αντιστοιχεί στην ηλικία κύησης), δυστοκία των ώμων, κατάγματα, μαιευτικές παραλύσεις, ενδομήτριος θάνατος, πολυδράμνιο, μεταβολικές επιπλοκές του νεογνου (υπογλυκαιμια, ικτερος κτλ), αργότερα παχυσαρκία και ΣΔ2.



ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Συμφωνα με την ΕΔΕ (Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία):
Στην αρχική επίσκεψη κάθε εγκύου πρεπει να γινεται μέτρηση γλυκόζης νηστείας και HbA1c (γλυκοζηλιωμενη αιμοσφαιρινη)
Αν γλυκόζη > 126 mg/dl,θεωρείται και αντιμετωπίζεται ως προηγουμενος ΣΔ
Αν η γλυκόζη είναι ≥ 92 mg/dl, αλλά <126 mg/dl, θεωρείται ΣΔΚ
Αν γλυκόζη είναι <92 mg/dl, προγραμματίζεται δοκιμασίας φόρτισης με γλυκόζη μεταξύ 24ης και 28ης εβδομάδος της κύησης.


Συμφωνα με το Up to Date του Iανουαριου 2017 της ADA (Αmerican Diabetes Association) :
Να γίνεται ελεγχος για πιθανο αδιάγνωστο ΣΔ στην πρωτη επισκεψη των γυναικων με παραγοντες κινδυνου . (αν αυτή είναι παχύσαρκη, έχει καθιστική ζωή, έχει πρώτου βαθμού συγγενή με ΣΔ, έχει γεννήσει στο παρελθόν νεογνό βαρύτερο των 4 κιλών, είχε προηγούμενο Διαβήτη της Κυήσεως, έχει Υπέρταση, έχει αυξημένα Τριγλυκερίδια και μειωμένη HDL, έχει Σύνδρομο Πολυκυστικών ωοθηκών, έχει Καρδιαγγειακή νόσο ή αν έχει γνωστό Προδιαβήτη.)
Να γινεται ελεγχος για ΣΔΚ στις 24-28 εβδομαδες κυησης σε ολες τις γυναικες.



ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΦΟΡΤΙΣΗΣ ΜΕ ΓΛΥΚΟΖΗ (“ΚΑΜΠΥΛΗ ΖΑΧΑΡΟΥ”)
Συμφωνα με την ΕΔΕ (Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία):
Λήψη 75 g γλυκόζης από του στόματος και μέτρηση γλυκόζης πλάσματος πριν, 1 ωρα μετά και 2 ωρες μετά τη λήψη της γλυκόζης. Όταν έστω και μία τιμή είναι ίση ή μεγαλύτερη τότε μπαινει η διαγνωση του ΣΔΚ:
Γλυκόζη νηστείας >92 mg/dl
Γλυκόζη 60΄ >180 mg/dl
Γλυκόζη 120΄ >153 mg/dl
Η δοκιμασία πρέπει να γίνεται το πρωί, μετά από τουλάχιστον 8ωρη νηστεία
Η εξεταζόμενη πρέπει τουλάχιστον κατά τις 3 προηγούμενες ημέρες να μην υποβάλλεται σε διαιτητικό περιορισμό όσον αφορά τους υδατάνθρακες (λήψη >150 g/ημέρα) και να μην περιορίζει τη φυσική της δραστηριότητα.

Συμφωνα με το Up to Date του Iανουαριου 2017 της ADA (Αmerican Diabetes Association) η διαγνωση του ΣΔΚ μπαινει με δυο τροπους:

1.Στρατηγικη one step:
περιλαμβάνει τη διενέργεια δοκιμασίας ανοχής γλυκόζης 75 γραμμαρίων, στην 24η με 28η εβδομάδα της κυήσεως, με νηστική την έγκυο για 8 ώρες τουλάχιστον.
Αν βρεθεί οποιαδήποτε από τις επόμενες τιμές γλυκόζης αίματος να είναι πάνω από το αναφερόμενο όριο, τίθεται η διάγνωση του:
Νηστείας: >92 mg/dL,
1 ώρας: >180 mg/dL,
2ώρου: >153 mg/dL

2. Στρατηγικη two steps
Γίνεται φόρτιση με 50 γραμμάρια γλυκόζης στην 24η με 28η εβδομάδα χωρίς να είναι νηστική η έγκυος.
Αν μετά από 1 ώρα η γλυκόζη στο αίμα είναι κάτω από 130mg/dL, η διάγνωση του ΣΔΚ ΑΠΟΚΛΕΙΕΤΑΙ και σταματά ο περαιτέρω έλεγχος.
Αν αντίθετα μετά από 1 ώρα η γλυκόζη στο αίμα είναι πάνω από 130-140 mg/dL η διάγνωση του ΣΔΚ είναι ΠΙΘΑΝΗ και συνεχίζουμε τον έλεγχο με 2η δοκιμασία φορτίσεως γλυκόζης.


Η δεύτερη φόρτιση γίνεται με 100 γραμμάρια γλυκόζης, με την έγκυο νηστική για 8 ώρες τουλάχιστον.
Αν σ’ αυτήν βρεθούν τουλάχιστον 2 από τις επόμενες 4 τιμές γλυκόζης αίματος να είναι πάνω από το αναφερόμενο όριο, τίθεται η ΔΙΑΓΝΩΣΗ του:
Νηστείας: >100mg/dL,
1 ώρας: >185mg/dL,
2ώρου: >160mg/dL,
3ώρου: >142mg/dL.

!!Αν στον ίδιο πληθυσμό εγκύων εφαρμοστεί η στρατηγική του one step (με τη γλυκόζη νηστείας >92 mg/dL) βρίσκονται 3πλάσιες περίπου (15%) έγκυοι με Διαβήτη Κυήσης, συγκριτικά με τη στρατηγική two steps!!


ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
H αντιμετωπιση του ΣΔΚ ξεκιναει με διαιτα, ασκηση, ελεγχο του βαρους της εγκυου και καταγραφη της γλυκοζης αιματος . Αν με αυτες τις μεθοδους η εγκυος δεν καταφερει να φτασει τους παρακατω γλυκαιμικους στοχους, τοτε θα χορηγηθει φαρμακευτικη θεραπεια.


ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Συμφωνα με την ΕΔΕ (Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία):
Γλυκόζη νηστείας και προγευματική 70-95 mg/dl
Γλυκόζη 1 ώρα μετά το γεύμα 90-130 mg/dl
Γλυκόζη 2 ώρες μετά το γεύμα 80-120 mg/dl.


Συμφωνα με την ADA (Αmerican Diabetes Association):
Γλυκόζη νηστείας και προγευματική <95 mg/dl
Γλυκόζη 1 ώρα μετά το γεύμα <140 mg/dl
Γλυκόζη 2 ώρες μετά το γεύμα< 120 mg/dl (Κατά το Αγγλικό NICE, κάτω από 115 mg/dL).
Η τιμή της γλυκόζης δεν πρέπει να κατεβαίνει κάτω από 75mg/dL.

Η Γλυκοζυλιωμένη Αιμοσφαιρίνη (Hb A1C) θεωρείται δευτερεύον στόχος και καλύτερα να κυμαίνεται μεταξύ 6 και 6.5% κατά τη θεραπεία του διαβήτη της κυήσεως, σύμφωνα με τις οδηγίες της ADA του 2016.
Αυτή πρέπει να ελέγχεται ανά μήνα στην έγκυο με διαβήτη της κυήσεως και όσο πλησιάζει ο τοκετός, το όριο καλύτερα να κατεβαίνει ενδεχομένως και κάτω από το 6%, χωρίς όμως να δημιουργείται υπογλυκαιμία στην μητέρα.

* Αν παρουσιάσει υπεργλυκαιμία ή/και δεν αισθάνεται καλά η έγκυος με το διαβήτη της κυήσεως, διενεργείται επειγόντως έλεγχος για διαβητική κετοξέωση.


ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Μετφορμινη
Σχετιζεται με μικροτερο ποσοστο νεογνικης υπογλυκαιμιας και λιγοτερη αυξηση βαρους της μητερας , αλλα μπορει να αυξησει τον κινδυνο προωροτητας. Η μετφορμινη διαπερνα τον πλακουντα και δεν υπαρχουν ακομα στοιχεια για τις πιθανες μακροπροθεσμες συνεπειες της.

Σουλφονυλουρια
Οι συγκεντρωση της γλυβουρίδης στον ομφάλιο λωρο είναι περίπου 70% του επιπεδου της μητέρας.Συνδέεται 
με υψηλότερο ποσοστό νεογνικήςυπογλυκαιμίας και μακροσωμίας σε σχεση με την ινσουλίνη ή τη  μετφορμίνη.

Ινσουλίνη
Όταν δεν επιτυγχάνονται οι γλυκαιμικοί στόχοι ή εμφανίζονται σημεία μακροσωμίας στο υπερηχογράφημα του εμβρύου, τότε στο θεραπευτικό σχήμα προστίθεται και η ινσουλίνη. Στις τελευταίες οδηγίες της ADA (Ιανουάριος 2017) θεωρείται προτιμώτερη η χορήγηση ινσουλίνης εξαρχής. Η ινσουλίνη είναι ασφαλής στην κύηση διότι δεν διαπερνά τον πλακουντιακό φραγμό. Το σχήμα που θα ακολουθησει η εγκυος καθορίζεται με βάσει τις αναγκες και τις συνήθειες της.
Μετα τον τοκετό πρέπει αμεσα να σταματα η θεραπεία.



ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ
Η γυναίκα μετά τον τοκετό πρέπει να συνεχίζει να ελέγχει τη γλυκόζη νηστείας για 72 ώρες. Σύμφωνα με την ΕΔΕ τους επόμενου ς2-3 μηνες και στο έτος πρεπει να κάνει δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης (“καμπύλη ζαχάρου”). Επίσης πρεπει να ελεγχεται κάθε χρόνο με γλυκόζη νηστείας ή κάθε 3 χρόνια με δοκιμασία ανοχής γλυκόζης. Και οι δυο Εταιρείες συμφωνούν πως οι γυναίκες με ιστορικό ΣΔΚ που βρέθηκαν να έχουν προδιαβήτη πρέπει να λαμβάνουν εντατικές παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής (υγιεινή διατροφή, να ασκέιται και να χάσει κιλά), ενώ μπορεί να χρειαστεί να κάνει αγωγή με μετφορμίνη για την πρόληψη του Σακχαρώδη Διαβήτη.



ΘΗΛΑΣΜΟΣ
Η μητέρα με ΣΔΚ, ΣΔ1 ή ΣΔ2 μπορεί να θηλάσει το μωρό της. Σύμφωνα με την ADA όλες οι γυναίκες θα πρέπει να υποστηρίζονται στην προσπάθεια τους να θηλάσουν. Ο θηλασμός μπορεί να προσδώσει σημαντικά μακροπρόθεσμα οφέλη στο μεταβολισμό της μητέρας και του μωρού”.
Τα μωρα διαβητικών μητέρων έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης υπογλυκαιμίας μετά τον τοκετό ,ακόμα και αν η μητέρα έιχε καλό έλεγχο του σακχάρου της, γιατί έχουν συνηθίσει στα υψηλά επίπεδα γλυκόζης. Η επαφή δέρμα με δέρμα και οι συχνοί θηλασμοί είναι πολυ σημαντικά, γιατί βοηθούν στη ρύθμιση του σακχάρου τους. Επιπλέον ο θηλασμός έχει φανεί ότι μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη στη μετέπειτα ζωή του μωρού.
Στην Ελλάδα τα νεογνά διαβητικών μητέρων συνηθίζεται να αποχωρίζονται τη μαμά τους προκειμένου να τεθούν υπό παρακολούθηση στη μονάδα παρακολούθησης νεογνών για αρκετές ώρες. Γιαυτο πολλές μαμάδες , για να δώσουν στο μωρό τους το πολύτιμο πρωτόγαλα αυτές τις 'ωρες αλλά και για να μειώσουν τον κίνδυνο υπογλυκαιμίας αντλούν γάλα τις τελευταίες εβδομάδες κύησης πριν τον τοκετό και ταίζουν με αυτό το μωρό τους, όσο βρισκεται στην παρακολούθηση.



Mιρέλλα Μάνεση



ΠΗΓΕΣ



Δεν υπάρχουν σχόλια: