ΑΠΟ Γιωργος Μιχαλοπουλος
Η κολπική δακτυλική εξέταση – η αξιολόγηση δηλαδή του τραχήλου της μήτρας από το γιατρό ή τη μαία με την εισαγωγή ενός ή δύο δακτύλων στον κόλπο – είναι αρκετά συνηθισμένη στην εγκυμοσύνη, ειδικά προς το τέλος της.
Ποια είναι η χρησιμότητά της
Η κολπική εξέταση μας παρέχει συγκεκριμένες πληροφορίες οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις είναι κρίσιμης σημασίας. Συγκεκριμένα εκτιμούμε:
- Σε ό,τι αφορά στον τράχηλο
- Σε ό,τι αφορά στο μωρό
- Σε ό,τι αφορά στην ανατομία της πυέλου
– Το μήκος του (ή αλλιώς “εξάλειψη”)
– Τη διαστολή του (αν έχει ανοίξει και πόσο)
– Τη σύστασή του (αν είναι μαλακός ή σκληρός)
– Τη θέση του (αν είναι στραμμένος προς το πίσω ή το μπροστά μέρος του κόλπου)
– Αν βρίσκεται στην κατάλληλη θέση στη λεκάνη της μητέρας και αν καλύπτει το στόμιο του τραχήλου
– Το ύψος της προβάλλουσας μοίρας (πόσο χαμηλά μέσα στην πύελο της μητέρας βρίσκεται το κεφάλι ή η λεκάνη του εμβρύου)
– Αν ο αμνιακός σάκος είναι ψηλαφητός από τον κόλπο
– Το σχήμα και τις εσωτερικές διαστάσεις των οστών της λεκάνης
– Τυχόν αδιάγνωστη ως τώρα παθολογία του τραχήλου ή του κόλπου που ίσως έχει σημασία στην εξέλιξη του τοκετού (π.χ. ινομύωμα τραχήλου, στένωση τραχήλου, κύστεις του κόλπου, κ.α.)
Η εξέταση αυτή λοιπόν παρέχει πληθώρα πληροφοριών που κατά κανόνα μας χρειάζονται σε περιπτώσεις που υποπτευόμαστε παρέκκλιση από το φυσιολογικό, π.χ. επί πιθανού πρόωρου τοκετού. Βάσει αυτών καταλαβαίνουμε σε ποιο στάδιο προετοιμασίας για τοκετό βρίσκεται η έγκυος και αποφασίζουμε τους κατάλληλους χειρισμούς για το υπόλοιπο της κύησης.
Γιατί δεν είναι εξέταση ρουτίνας
Η κολπική δακτυλική εξέταση έχει συγκεκριμένα μειονεκτήματα και ως εκ τούτου οφείλουμε να τη χρησιμοποιούμε με φειδώ. Το κυριότερο είναι πως αποτελεί μια από τις πλέον ενοχλητικές και άβολες εξετάσεις της ιατρικής, ειδικά κατά την εγκυμοσύνη. Δεν υπάρχει γυναίκα που δε θα προτιμούσε να την αποφύγει αν δεν ήταν απολύτως απαραίτητη, όσες εγκυμοσύνες κι αν είχε στο παρελθόν. Επιπλέον, η ψηλάφηση του τραχήλου θεωρητικά εμπεριέχει τον κίνδυνο διέγερσης της μήτρας, πρόκλησης λοίμωξης ή αιμορραγίας, ή ακόμη και ρήξης υμένων ειδικά αν ο εξεταστής δεν έχει μεγάλη εμπειρία.
Για τους λόγους αυτούς, όπως και κάθε άλλη ιατρική πράξη, οφείλουμε να την πραγματοποιούμε για τους σωστούς λόγους και μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο.
Η αλήθεια είναι ότι σε μια φυσιολογικά εξελισσόμενη εγκυμοσύνη η κολπική δακτυλική εξέταση δεν είναι απαραίτητη πριν τη συμπλήρωση των 40 εβδομάδων, και συχνά μπορεί να μη χρειαστεί καθόλου πριν την έναρξη του τοκετού. Η “παραδοσιακή” χρήση της για πρόβλεψη της χρονικής στιγμής έναρξης του τοκετού είναι άστοχη διότι πρακτικά δεν μπορούμε να προβλέψουμε πότε ακριβώς θα αρχίσει ο τοκετός βάσει των ευρημάτων της. Καταλήγουμε λοιπόν πολλές φορές να την κάνουμε για να ικανοποιήσουμε την περιέργειά μας και μόνο – και η περιέργεια δεν είναι λόγος κολπικής εξέτασης!
Αποκόλληση υμένων
Μια συχνή αιτία κολπικής εξέτασης είναι η ταυτόχρονη διενέργεια αποκόλλησης υμένων. Η αποκόλληση υμένων δεν πρέπει να συγχέεται με τη ρήξη υμένων, το λεγόμενο “σπάσιμο των νερών”, που στοχεύει στην έναρξη ή την επιτάχυνση του τοκετού και γίνεται στο μαιευτήριο. Η αποκόλληση υμένων είναι μια ήπια παρέμβαση που γίνεται στο ιατρείο και αφορά στο “τρίψιμο” με το δάκτυλο του τμήματος του αμνιακού σάκου που ακουμπά στο έσω στόμιο του τραχήλου. Ο εξεταστής δηλαδή περνά το δάκτυλό του μέσα από τον τράχηλο (ο οποίος θα πρέπει γι'αυτό να έχει μια μικρή διαστολή) και “τρίβει” ελαφρά το τμήμα των μεμβρανών που μπορεί να αγγίξει, χωρίς να σπάσει το σάκο φυσικά. Η διαδικασία αυτή γίνεται κατά κανόνα μετά τις 40 εβδομάδες και στοχεύει να επιταχύνει την προετοιμασία του τραχήλου (λόγω της έκλυσης ορμονών που προκαλεί η μηχανική αυτή διέγερση) με επακόλουθο την έναρξη του τοκετού. Οι μέχρι τώρα μελέτες δείχνουν ότι πρόκειται για μια ασφαλή μέθοδο που μειώνει την πιθανότητα να χρειαστεί πρόκληση τοκετού κατά 15% περίπου.
Η αποκόλληση υμένων εντούτοις δεν πρέπει να θεωρείται συνώνυμο της κολπικής δακτυλικής εξέτασης. Η πρώτη είναι μια παρέμβαση – μολονότι ήπια – στη διαδικασία της προετοιμασίας για τοκετό, η δεύτερη απλά συλλέγει πληροφορίες χωρίς να στοχεύει να επηρεάσει τη φυσική διαδικασία. Η κολπική δακτυλική εξέταση είναι ένα εργαλείο που συχνά χρειάζεται ο γιατρός ή η μαία για να καταλήξουν σε διάγνωση, η αποκόλληση υμένων όμως είναι επιλογή της ίδιας της μητέρας μετά από συζήτηση με τη μαιευτική της ομάδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου