κολπικη εξεταση .. απαιτει σεβασμο!


Dr Γεώργιος Κ. Μιχαλόπουλος 
DRCOG BSCCP Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος

Η κολπική δακτυλική εξέταση – η αξιολόγηση δηλαδή του τραχήλου της μήτρας από το γιατρό ή τη μαία με την εισαγωγή ενός ή δύο δακτύλων στον κόλπο – είναι αρκετά συνηθισμένη στην εγκυμοσύνη, ειδικά προς το τέλος της.
Ποια είναι η χρησιμότητά της
Η κολπική εξέταση μας παρέχει συγκεκριμένες πληροφορίες οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις είναι κρίσιμης σημασίας. Συγκεκριμένα εκτιμούμε:

  • Σε ό,τι αφορά στον τράχηλο
– Το μήκος του (ή αλλιώς “εξάλειψη”)
– Τη διαστολή του (αν έχει ανοίξει και πόσο)
– Τη σύστασή του (αν είναι μαλακός ή σκληρός)
– Τη θέση του (αν είναι στραμμένος προς το πίσω ή το μπροστά μέρος του κόλπου)

  • Σε ό,τι αφορά στο μωρό
– Αν βρίσκεται στην κατάλληλη θέση στη λεκάνη της μητέρας και αν καλύπτει το στόμιο του τραχήλου
– Το ύψος της προβάλλουσας μοίρας (πόσο χαμηλά μέσα στην πύελο της μητέρας βρίσκεται το κεφάλι ή η λεκάνη του εμβρύου)
– Αν ο αμνιακός σάκος είναι ψηλαφητός από τον κόλπο

  • Σε ό,τι αφορά στην ανατομία της πυέλου
– Το σχήμα και τις εσωτερικές διαστάσεις των οστών της λεκάνης
– Τυχόν αδιάγνωστη ως τώρα παθολογία του τραχήλου ή του κόλπου που ίσως έχει σημασία στην εξέλιξη του τοκετού (π.χ. ινομύωμα τραχήλου, στένωση τραχήλου, κύστεις του κόλπου, κ.α.)

Η εξέταση αυτή λοιπόν παρέχει πληθώρα πληροφοριών που κατά κανόνα μας χρειάζονται σε περιπτώσεις που υποπτευόμαστε παρέκκλιση από το φυσιολογικό, π.χ. επί πιθανού πρόωρου τοκετού. Βάσει αυτών καταλαβαίνουμε σε ποιο στάδιο προετοιμασίας για τοκετό βρίσκεται η έγκυος και αποφασίζουμε τους κατάλληλους χειρισμούς για το υπόλοιπο της κύησης.

Γιατί δεν είναι εξέταση ρουτίνας
 Η κολπική δακτυλική εξέταση έχει συγκεκριμένα μειονεκτήματα και ως εκ τούτου οφείλουμε να τη χρησιμοποιούμε με φειδώ. Το κυριότερο είναι πως αποτελεί μια από τις πλέον ενοχλητικές και άβολες εξετάσεις της ιατρικής, ειδικά κατά την εγκυμοσύνη. Δεν υπάρχει γυναίκα που δε θα προτιμούσε να την αποφύγει αν δεν ήταν απολύτως απαραίτητη, όσες εγκυμοσύνες κι αν είχε στο παρελθόν. Επιπλέον, η ψηλάφηση του τραχήλου θεωρητικά εμπεριέχει τον κίνδυνο διέγερσης της μήτρας, πρόκλησης λοίμωξης ή αιμορραγίας, ή ακόμη και ρήξης υμένων ειδικά αν ο εξεταστής δεν έχει μεγάλη εμπειρία.

Για τους λόγους αυτούς, όπως και κάθε άλλη ιατρική πράξη, οφείλουμε να την πραγματοποιούμε για τους σωστούς λόγους και μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο.
Η αλήθεια είναι ότι σε μια φυσιολογικά εξελισσόμενη εγκυμοσύνη η κολπική δακτυλική εξέταση δεν είναι απαραίτητη πριν τη συμπλήρωση των 40 εβδομάδων, και συχνά μπορεί να μη χρειαστεί καθόλου πριν την έναρξη του τοκετού. Η “παραδοσιακή” χρήση της για πρόβλεψη της χρονικής στιγμής έναρξης του τοκετού είναι άστοχη διότι πρακτικά δεν μπορούμε να προβλέψουμε πότε ακριβώς θα αρχίσει ο τοκετός βάσει των ευρημάτων της. Καταλήγουμε λοιπόν πολλές φορές να την κάνουμε για να ικανοποιήσουμε την περιέργειά μας και μόνο – και η περιέργεια δεν είναι λόγος κολπικής εξέτασης!

Αποκόλληση υμένων
Μια συχνή αιτία κολπικής εξέτασης είναι η ταυτόχρονη διενέργεια αποκόλλησης υμένων. Η αποκόλληση υμένων δεν πρέπει να συγχέεται με τη ρήξη υμένων, το λεγόμενο “σπάσιμο των νερών”, που στοχεύει στην έναρξη ή την επιτάχυνση του τοκετού και γίνεται στο μαιευτήριο. Η αποκόλληση υμένων είναι μια ήπια παρέμβαση που γίνεται στο ιατρείο και αφορά στο “τρίψιμο” με το δάκτυλο του τμήματος του αμνιακού σάκου που ακουμπά στο έσω στόμιο του τραχήλου. Ο εξεταστής δηλαδή περνά το δάκτυλό του μέσα από τον τράχηλο (ο οποίος θα πρέπει γι'αυτό να έχει μια μικρή διαστολή) και “τρίβει” ελαφρά το τμήμα των μεμβρανών που μπορεί να αγγίξει, χωρίς να σπάσει το σάκο φυσικά. Η διαδικασία αυτή γίνεται κατά κανόνα μετά τις 40 εβδομάδες και στοχεύει να επιταχύνει την προετοιμασία του τραχήλου (λόγω της έκλυσης ορμονών που προκαλεί η μηχανική αυτή διέγερση) με επακόλουθο την έναρξη του τοκετού. Οι μέχρι τώρα μελέτες δείχνουν ότι πρόκειται για μια ασφαλή μέθοδο που μειώνει την πιθανότητα να χρειαστεί πρόκληση τοκετού κατά 15% περίπου.


Η αποκόλληση υμένων εντούτοις δεν πρέπει να θεωρείται συνώνυμο της κολπικής δακτυλικής εξέτασης. Η πρώτη είναι μια παρέμβαση – μολονότι ήπια – στη διαδικασία της προετοιμασίας για τοκετό, η δεύτερη απλά συλλέγει πληροφορίες χωρίς να στοχεύει να επηρεάσει τη φυσική διαδικασία. Η κολπική δακτυλική εξέταση είναι ένα εργαλείο που συχνά χρειάζεται ο γιατρός ή η μαία για να καταλήξουν σε διάγνωση, η αποκόλληση υμένων όμως είναι επιλογή της ίδιας της μητέρας μετά από συζήτηση με τη μαιευτική της ομάδα.



Νικος Παπανικολαου
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΓΚΥΟΥ: μηπως το περιτυλιγμα ειναι πιο χρησιμο απο το περιεχομενο του πακετου????




Η εξεταση της διαστολης της εγκυου ειναι σιγουρα μερος της διαδικασιας τ
ου τοκετου..
Στην συχνοτητα της εξετασης υπαρχουν προτοκολλα (ναι ΚΑΙ εδω)...και εχουν αναφερθει κατα καιρους..

Παρολα αυτα υπαρχουν και αγραφοι κανονες που δεν αρκει να εισαι ιατρος για να τους γνωριζεις, που δεν στηριζονται σε μελετες αλλα στην ανθρωπινη νοημοσυνη, ηθικη και δεοντολογια...
Βασικες αρχες της εξετασης και παρακαλω συμπληρωστε:
1) γινεται ΟΤΑΝ (οτε + αν = χρονικουποθετικο) υπαρχει ενδειξη. Η γυναικα ενημερωνεται για τον λογο (τι ακριβως δηλαδη ψαχνουμε ) . Επισης ενημερωνεται ποτε θα ειναι περιπου η επομενη εξεταση (η ψυχικη προετοιμασια και ηρεμια ειναι σημαντικη στην εγκυο γυναικα- δεν ειναι δυνατον καθε ενας που περναει να διαταρρασει την ηρεμια της εγκυου εξεταζοντας την χωρις λογο)
2) εξεταση γινεται μονο μετα απο ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ της εγκυου....ακουγεται ισως ανοητο , αλλα ΚΑΝΕΝΑΣ ΜΑ ΚΑΝΕΝΑΣ δεν εχει δικαιωμα να εξετασει μια εγκυο γυναικα χωρις την συγκαταθεση της...Αυτος ο σεβασμος εφαρμοζεται 101% στην Αγγλια και τον εφαρμοζω και εδω στην Ελλαδα..(στον τοκετο εξαλλου δεν υπαρχουν λαοι - χωρες- χρωμα δερματος- η ψυχολογια της μελλουσας μαμας την ωρα του τοκετου ειναι παγκοσμιως ιδια.)
3) εξασφαλιζεται οσο δυνατον η ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ της εγκυου: Υπαρχει παντοτε παρουσια μιας μαιας στο δωματιο. Οι πορτες πισω μας κλεινουν ή ακομα καλυτερα ΚΛΕΙΔΩΝΟΥΝ . Αυτο εξασφαλιζει στην εγκυο την σιγουρια οτι δεν θα ανοιξει κατα λαθος καποιος..(υπαρχουν μερικοι που δεν χτυπανε καν πορτες και δεν περιμενουν καν απαντηση και αδεια πριν ανοιξουν) . Εαν υπαρχουν κουρτινες ΚΛΕΙΝΟΥΝ! Ειτε κουρτινες παραθυρων ειτε μεσα στο δωματιο.. Χρησιμοποιειται ΣΕΝΤΟΝΙ . Η εγκυος εξεταζεται Κ-Α-Τ-Ω απο το σεντονι. Το σεντονι ΑΝΕΒΑΙΝΕΙ στην μεση και δεν κατεβαινει στους αστραγαλους , αφηνοντας εκτεθειμενο το κορμι της εγκυου. ( εχω κουραστει να κανω παρατηρησεις ευγενικα στην Ελλαδα και να ανεβαζω κατεβασμενα σεντονια.......)
4) Η εξεταση ειναι ΣΥΝΤΟΜΗ.!!! εαν γνωριζεις να εξεταζεις 4-5 δευτερολεπτα ειναι αρκετα... Η εξεταση κραταει παραπανω συνηθως οταν περαν της διαστολης χρειαζεται να βρεθει η ακριβης θεση του εμβρυου , γιατι πχ επεικειται τοποθετηση συκιας ή εμβρυουκλου
5) Λαμβανεται παντα ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ της εγκυου πριν ξεκινησει η εξεταση, ωστε να προετοιμαστει και να χαλαρωσει οσο το δυνατον περισσοτερο...Δεν πιανουμε την εγκυο εξ απροοπτου βαζοντας χερι μεσα χωρις να το περιμενει, παροτι ναι - γνωριζει οτι προκειται να εξεταστει .
6) Η εξεταση δεν ειναι αναγκη να γινεται πανω στον πονο..Για την ακριβεια δεν εχω εξετασει ΠΟΤΕ πανω στον πονο . Δεν υπαρχει καποια επιστημονικη διαφορα . Εαν καποια εγκυος ειναι 5 εκατοστα πχ - δεν προκειται να ειναι 7 στην συσπαση και 4 στην ηρεμια....το μονο που προσφερει η εξεταση πανω στην ωδυνη ειναι να μετατρεψει την ωδυνη σε μαρτυριο...
7) τα χερια πριν την εξεταση πλεονται ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΟ. Ειτε τα χερια ειναι πεντακαθαρα γιατι αποστειρωθηκαν απο χειρουργικο υγρο καθαρισμου 1 δευτερολεπτο πριν την εισοδο του ιατρου στην αιθουσα , αυτο η εγκυος ΔΕΝ ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΕΙ και ειναι καλο να το βλεπει....
 τα χερια πλενονται ΚΑΙ ΜΕΤΑ το τελος της εξετασης ΠΑΛΙ ΜΠΡΟΣΤΑ στην εγκυο. Ειδαλλως δημιουργειται η εντυπωση οτι ετσι οπως ειναι τα χερια του ιατρου απο την εξεταση θα παει να εξετασει και την επομενη εγκυο και δηλαδη ετσι ηρθε απο την προηγουμενη ?
9) τα αποτελεσματα εξηγουνται στην εγκυο αναλυτικα - σαν να ειναι η ιδια ιατρος. Ειναι απιστευτα κακοηθες καποιος να κανει κατι πανω στο σωμα σου και να κραταει μυστικο τι βρηκε και τι σκοπευει να κανει..Ειναι δικαιωμα της εγκυου να γνωριζει και υποχρεωση του ιατρου να εξηγησει.
10) τα αποτελεσματα ΑΝΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ καπου - ωστε να τα γνωριζουν και οι υπολοιποι επαγγελματιες υγειας που φροντιζουν την εγκυο , και να αποφευγεται εξεταση απο καποιον αλλον λογω αγνοιας..

Η τηρηση αυτων των κανονων κανει την διαφορα του τοκετου ζωων (με ολο τον σεβασμο προς τους συμπαθητικοτατους κτηνιατρους - που γνωριζω πως υπαρχουν εδω μεσα) - απο τον τοκετο ανθρωπων..


Συλλογή πληροφοριών: Μιρέλλα Μάνεση
"

γιατι τοκετος στο σπιτι??


Πως Κατέληξα Από Την Καισαρική Τομή, Στον Τοκετό Στο Σπίτι:

Όταν έμαθα πως είμαι έγκυος, δεν ήξερα απολύτως τίποτα για τον τοκετό.  Πίστευα 100%  τα παραμύθια της τηλεόρασης, του σινεμά και της κοινωνίας που έλεγαν:   «Η γυναίκα είναι πλάσμα καλό και χρυσό, αλλά στην γέννα η καημένη δυσκολεύεται....».
Από μικρό κοριτσάκι, η μητέρα μου φρόντισε να με κάνει να φοβάμαι βαθιά την γέννα, ως ένα απαραίτητο πλην εφιαλτικό πέρασμα στο να γίνω μητέρα.  Μόνο η έκφρασή της όταν την ρωτούσα κάτι για το θέμα, ήταν αρκετή για να σταματήσει την κάθε συζήτηση.  Καμία φίλη μου δεν γέννησε το παιδί της,  χρειάστηκαν όλες καισαρική για να αποφύγουν «κάποιο κακό».   Ολόκληρη η κοινωνία μας τρέμει τον τοκετό και έχουμε προχωρίσει ελάχιστα από αυτό που έλεγαν παλιά:  «Η γκαστρωμένη είναι με το ένα πόδι στον τάφο!!!».   Όμως εγώ ήμουν από το πουθενά μπλεγμένη...  Ξαφνικά έγκυος!   Ως  υπεύθυνη για την ζωή ενός νέου ανθρώπου, έπρεπε να προετοιμαστώ για την εφιαλτική ώρα που υποτίθεται θα μου έφερνε την απέραντη χαρά (αν δεν με σκότωνε)!

Όσο μάθαινα για τον τοκετό, εντυπωσιαζόμουν από το πόσο λίγα γνωρίζει οι κοινωνία μας για την γέννηση αλλά ΚΑΙ για την φροντίδα των μωρών της!   Θα έπρεπε από την απλή καθημερινότητα και μόνο να ήξερα κάποια βασικά πράματα.   Από φίλες, την τηλεόραση κλπ. θα έπρεπε να είμουν πιο ενήμερη.   Αλλά ούτε εγώ ήξερα απολύτως τίποτα για την μητρότητα αλλά ούτε και είχα κάποιον στο άμεσο περιβάλλον μου που να μπορούσε να μου δώσει μερικές απλές πληροφορίες και συμβουλές για τον τοκετό, τον θηλασμό και τα νεογέννητα.  Ήταν λες και είμασταν όλοι από άλλον πλανήτη...  Έναν πλανήτη όπου δεν υπάρχουν καθόλου μωρά!   Έτσι, αποφάσισα να διαβάσω μερικά βιβλία για να μάθω περισσότερα, πριν κάνω καμιά βλακεία σ’αυτό το αθώο πλάσμα που θα γεννούσα,  ή στον εαυτό μου.

Αρχικά, είχα σκοπό να μάθω αν μπορώ να κάνω καισαρική  ή όχι.   Δεν ήθελα να ρισκάρω την υγεία μου, ή να  πειράξω το μωρό.   Σε λίγα λεπτά μόνο, έμαθα πως η καισαρική αποκλείεται για τους σκοπούς μου, οι κίνδυνοι του χειρουργείου είναι πολύπλευροι και πολύ σοβαροί, και για εμένα αλλά και για το παιδί μου.  Καισαρική θα δεχόμουν μόνο για να σωθεί κάποια ζωή. 
Απορίπτοντας λοιπόν την καισαρική σχεδόν αμέσως, συνέχισα την έρευνα,  με πρώτο μέλημα την ασφάλεια,  για τα φάρμακα που μπορώ να πάρω για να απαλύνουν τον πόνο του κολπικού τοκετού.  Αρχικά, το σκεπτικό μου ήταν να τα πάρω ΟΛΑ, εκτός από όσα θα επηρέαζαν αρνητικά το παιδί.  Δυστυχώς όμως, δεν υπάρχει κανένα φάρμακο για τον τοκετό που δεν επηρεάζει αρνητικά τα βρέφη.   Το καλύτερο «κοκτέηλ ναρκωτικών» που έχει να προσφέρει σήμερα η επιστήμη στην επίτοκο, η επισκληρίδιος αναισθησία, έχει ένα σωρό κινδύνους και πιθανές παρενέργειες (και για το παιδί και για την μητέρα) και αυξάνει την πιθανότητα για καισαρική.  Στην καλύτερη περίπτωση, δυσκολεύει τον θηλασμό.   Όποια παρέμβαση επιρεάζει τον θηλασμό, δεν είναι ικανοποιητική για μένα, και πρέπει να παραμερίζεται ως λύση ανάγκης.   Τα θηλαστικά όλα πρέπει να μπορούν να θηλάσουν (αμέσως μόλις γεννηθούν) και ήθελα το μωρό μου να έχει τουλάχιστον το ίδιο δικαίωμα.  Σκέφτικα πως είναι πιθανό να πάει κάτι στραβά και να πρέπει να ρισκάρω με φάρμακα ή ακόμα και  καισαρική τομή (με ραχιαία ή ολική αναισθησία αν είναι επείγουσα), άρα πως να αποφασίσω να ξεκινήσω με φάρμακα από την αρχή χωρίς λόγο και αιτία;   Χωρίς ΚΑΝ να δω αν αντέχω τον πόνο του φυσικού τοκετού πρώτα; 

Έμαθα πως ο ορός συνθετικής ωκυτοκίνης που συνήθως συνοδεύει την επισκληρίδιο, προκαλεί έντονους τεχνιτούς πόνους που πιέζουν περισσότερο το παιδί στην μήτρα.  Ο πόνος για την μητέρα είναι πολύ πιο έντονος σε σύγκριση με τις φυσικές συσπάσεις της μήτρας, που κάνουν μεγάλες παύσεις ακριβώς για να μην ταλαιπωρούν το μωρό και να αντέχει και η μητέρα.  Έτσι ο ορός προκαλεί την ανάγκη για επισκληρίδιο για να αντέξει η μητέρα τον πόνο, αλλά και η επισκληρίδιος την ανάγκη για ορό (αν η μήτρα αδρανήσει).  Όμως το βρέφος συνεχίζει να υποφέρει να αναπνεύσει, ακόμα και αν η επισκληρίδιος ανακουφίζει την μητέρα του.   Γι’αυτό και με τον ορό, πολύ συχνά προκαλείται η ανάγκη για καισαρική, (lλόγο εμβρυακής δυσχέρειας).   Το δίδαγμα:  Αν δεν ήθελα επισκληρίδιο ή χειρουργείο, θα έπρεπε να αποφύγω πάση θυσία και τον ορό.  Καλύτερα γιατί ο ορός θα διέκοπτε και την δική μου φυσική παραγωγή ωκυτοκίνης που έχει πολλά επιπλέον προτερήματα ενώ καθόλου αρνητικές επιπτώσεις.  Αυτό που δεν γνώριζα τότε, είναι πως σε ελάχιστες Ελληνίδες δίνεται η επιλογή να γεννήσουν χωρίς ορό...

Μετά διάβασα για την περινεοτομή.  ΔΕΝ είναι απαραίτητη λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας!  Αυτό είναι υπέροχο!  Να το διαδώσουμε!  Γιατί όμως εδώ στην Ελλάδα κάνουν σχεδόν πάντα;;    Ο Π.Ο.Υ. έχει δώσει οδηγία να γεννάνε χωρίς περινεοτομή οι περισσότερες γυναίκες (πάνω από το 90%!).   Αυτό όμως αυτόματα σημαίνει πως δεν είμαστε «ελλατωματικά πλάσματα»!  Και αφού το έχουν αποδείξει αυτό δεκάδες επιστημονικές έρευνες  εδώ και 30 χρόνια, γιατί δεν μας το λένε η μητέρες μας;  Δεν το ξέρουν;   Στην υπόλοιπη Ευρώπη, πως το έμαθαν και κρατούν τις περινεοτομές κάτω από το 30%, ενώ εμείς παραμένουμε στο 99% ;
Ξαφνικά βρέθηκα σε άλλη ομάδα γυναικών.  Από εκεί που φοβόμουν τον τοκετό, έγινα μία σκεπτικήστρια, μια ερευνήτρια.  Προσπαθούσα να μάθω γιατί μας λένε τόσα ψέμματα για τον τοκετό;   Ποιοι έχουν να κερδίσουν από τον φόβο των γυναικών για το ίδιο τους το σώμα;  Ποιοι βγάζουν πολλά λεφτά από ένα τόσο χυδαίο ψέμα: «Η Γυναίκα χρειάζεται φάρμακα και νυστέρι για να γεννήσει.»;   Ποιους τους συμφέρει να ΜΗΝ γνωρίζουμε τι χρειάζεται ένα νεογέννητο μωρό για να γεννηθεί με την μεγαλύτερη ασφάλεια και μικρότερο ρίσκο;  Και ποιοι θέλουν να μην κάνουμε ερωτήσεις και να μην ενημερωνόμαστε;   

Τι συμβαίνει με τις άλλες Ευρωπαίες και μπορούν να γεννήσουν...  Εχουν διαφορετικά γεννετικά όργανα;

Επικοινώνησα με μητέρες που θέλησαν να μην πάρουν καθόλου φάρμακα στον τοκετό και να μην κάνουν περινεοτομή.    Οι μαίες τους έμαθαν διάφορες στάσεις τοκετού ενώ  γέννησαν χωρίς καθόλου φόβο, αλλά με πολύ πάθος!  Όσο διάβαζα ή άκουγα τις ιστορίες φυσικών τοκετών,  διαλυόντουσαν οι φοβίες μου, μέχρι που δεν έμεινε ίχνος τους.   Και όσο μάθαινα για τον τοκετό με ιατρικές παρεμβάσεις τον φοβόμουν όλο και περισσότερο. 

Σίγουρα δεν είναι ωραίο να σου βάζουν καθετήρα για να μπορούν να σε παρατήσουν μόνη, δεμένη στο καρδιοτοκογραφικό μηχάνημα για ώρες.   Δεν είναι ότι καλύτερο να σου κάνουν κλίσμα την ώρα που γεννάς και να σου ξυρίζουν την ευαίσθητη περιοχή, όταν σε καμία άλλη χώρα του Δυτικού κόσμου δεν τα κάνουν αυτά πια.   Είναι ταπεινωτικό να σου κάνουν συχνές, περιττές κολπικές εξετάσεις ένα σωρό άγαρμπες, άγνωστες,  μαίες, όσο φοβάσαι και πονάς.   Δεν είναι λογικό να σε κόβουν και να σε ράβουν χωρίς ιατρική ένδειξη.  Ποια άλλη ιατρική ειδικότητα το κάνει αυτό;  Ποιοί άλλοι γιατροί πραγματοποιούν σοβαρές επεμβάσεις χωρίς ιατρικό λόγο;   Είναι εξ’ίσου τρομερό, που σου χορηγούν φάρμακα που δεν χρειάζεσαι αδιακρίτως,  χωρίς όχι μόνο να σε ρωτάνε, αλλά χωρίς καν να σε ενημερώνουν πως το έκαναν, ή για τις πιθανές επιπτώσεις σε εσένα και το νεογέννητο.  

Σαφώς και είναι πολύ καλύτερο να είσαι ελεύθερη να κινηθείς και να περπατάς ή ακόμα και να κοιμηθείς αν θες, να κάνεις μπάνιο αν θέλεις, να φας και να πιείς,  να σου κάνουν μασάζ όσο γεννάς καθώς είναι γύρω σου μόνο λίγα γνώριμα πρόσωπα που δεν σε πιέζουν να γεννήσεις πιο γρήγορα, αλλά σου μιλούν με σεβασμό και τρυφερότητα.   Συνήθως όταν πρόκειται για φυσικό τοκετό, σε αφήνουν και να γεννήσεις στο δωμάτιο, αντί να σε μεταφέρουν στην αίθουσα τοκετών του μαιευτηρίου.

Παρ’ όλα αυτά, πιστεύω πως τα μεγαλύτερα  πλεονεκτήματα του φυσικού τοκετού δεν είναι στο ότι είναι ο πιο ήρεμος και ασφαλής τοκετός για τις υγειής γυναίκες, αλλά στο μετά τον τοκετό!  Ο φυσικός τοκετός σε βοηθάει να αναρρώσεις ευκολότερα και να φροντίσεις το νεογέννητο ΜΟΛΙΣ γεννηθεί, εντελώς ξεκούραστη και ευκίνητη.   Σε βοηθάει να θηλάσεις χωρίς καθόλου εμπόδια (το αντίθετο μάλιστα, αφήνει να ρέουν η ορμόνες στο «φούλ»!).   Μειώνει την πιθανότητα να γεννηθεί το παιδί σου πρώορο και να το βάλουν σε θερμοκοιτίδα για ώρες ή και εβδομάδες.   Τα αναπνευστηκά προβλήματα στα μωρά καισαρική είναι  πια συνηθισμένα και τα περισσότερα μωρά στην Ελλάδα είναι μωρά καισαρικής.   Ο φυσικός τοκετός είναι ο καλύτερος τρόπος να μειώσεις το ρίσκο της καισαρικής και το επακόλουθο άγχος για μήνες (ή χρόνια) για το αν έχει πάθει μόνιμη εγκεφαλική βλάβη το παιδί σου, στην περίπτωση που δεν πάει καλά το χειρουργείο.  Στην χώρα μας η καισαρική τομή  είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος στον τοκετό.  Είναι ένας πολύ συνηθισμένος  και πραγματικός κίνδυνος που έχει να αντιμετωπίσει η κάθε γυναίκα που ονειρεύεται να γίνει μητέρα στην Ελλάδα.  Και μας έχουν κάνει να φοβόμαστε τον φυσικό τοκετό;; ή τον τοκετό στο σπίτι;.

Με αξιέπαινη μαεστρία  έχουν καταφέρει οι γυναικολόγοι να μην σκεφτόμαστε ποτέ το «μετά τον τοκετό».  Μας χειρουργούν με τόση άνεση, λες και θα πάμε έναν μήνα διακοπές μόλις βγούμε από το μαιευτήριο, αντί να έχουμε ένα νεογέννητο μωρό να φροντίζουμε 24 ώρες το 24ωρο, από την ίδια κι όλας ημέρα!    Κανένας και καμία δεν μιλάει για την περίοδο της ανάρωσης και πόσο δύσκολη μπορεί να είναι μετά από καισαρική  ή ακόμα και απλή  περινεοτομή ρουτίνας.    Κανένας δεν σκέφτεται το μωρό και τις δικές του ανάγκες και πόσο επηρεάζεται όταν έχει μητέρα που υποφέρει από τον πόνο, που είναι δυσκίνητη ή κουρασμένη.  Οι έρευνες όμως απέδειξαν:  το μωρό ξεχωρίζει την μητέρα του από την μυρωδιά, από τις πρώτες ώρες ζωής.   Είναι απολύτως λογικό, είναι θέμα επιβίωσης, αφού μόνο η μητέρα έχει τροφή για το μωρό -το γάλα της.   Μόνο το δικό της τρυφερό άγγιγμά  είναι ικανό να ρίξει τα επίπεδα της κορτιζόλης στο αίμα του (της ορμόνης του άγχους) .  Όταν η μητέρα δεν μπορεί να φροντίσει το νεογέννητο, η μαία, η γιαγιά, η θεία, ή ακόμα και ο πατέρας δεν είναι παρά πολύ φτωχά «υποκατάστατα».

Οι επιστήμονες επίσης  λένε πως ο φυσικός τοκετός πονάει περισσότερο αν τον φοβάσαι.  Αλλά γιατί να τον φοβάσαι αν ξέρεις πως είναι ο καλύτερος τρόπος να φέρεις στον κόσμο το παιδί σου;  Είναι ο μόνος που δεν έχει παρενέργειες και περιτούς κινδύνους,  άρα θα έπρεπε να είναι ο στόχος όλων των γιατρών, των μαιών και των εγκύων.   Είναι ο τοκετός που έχεις, «όταν όλα πάνε καλά».   Με το να σου απαγορεύει προκαταβολικά κάποιος  να γεννήσεις χωρίς παρέμβασεις , είναι σαν να σου επιβάλλει να έχεις πρόβλημα υγείας εκ των προτέρων (δεν περιμένει καν να δει αν όλα πάνε καλά,  φροντίζει να ΜΗΝ πάνε). 

Έτσι, με στόχο τον φυσικό τοκετό, άρχισα να προσπαθώ να συζητήσω με τον γιατρό μου για τον τοκετό μου.  Με κοιτούσε πολύ περίεργα, σαν να μην είχε ξανακούσει τις απορίες μου ποτέ του.  Όταν του είπα, «Ο στόχος μου είναι να μην χρειαστώ ορό κλπ.»  έμεινε με ανοιχτό το στόμα!   Η συζήτηση μαζί του για την περινεοτομή, καισαρική, θηλασμός στο πρώτο 24ωρο, καθηστέρηση κοπής του λώρου, τι ακριβώς θα μου κάνει στο 3ο στάδιο του τοκετού κλπ, ήταν κάτι το αδύνατον.  Όταν τελικά παραδέχτηκε πως είναι υπέρ της περινεοτομής ρουτίνας, αποφάσισα να βρω άλλο γιατρό.   Παράληλα έψαχνα για ανεξάρτητη μαία μέσο γνωστών και των συλλόγων μαιών. 

Είναι μεγάλο πλεονέκτημα να έχουμε έμπειρη μαία του φυσικού τοκετού στο πλάι μας (όπου και όπως και να γεννήσουμε) γιατί θα μας δίνει πολύ θάρρος στα δύσκολα, ενώ θα μας προστατεύει από περιττές ενοχλήσεις και επικίνδυνες παρεμβάσεις.  Μόνο μια μαία που είναι έμπειρη στον φυσικό τοκετό μπορεί να ξεχωρίσει πότε υπάρχει αληθινό πρόβλημα και πότε «τεχνιτό» πρόβλημα και πως να βοηθήσει να ξεπεραστεί χωρίς άλλη ιατρική παρέμβαση.  Το σημαντικότερο βέβαια, είναι να την επιλέξουμε εμείς και να μην δουλεύει με τον γιατρό μας ή για το μαιευτήριο.   Είναι ο μοναδικός τρόπος να είμαστε σίγουρες πως ενδιαφέρεται πρώτα για το καλό μας και όχι για το συμφέρον του γιατρού ή του «ιδρύματος».  Μαθήματα κάνουμε με την μαία από τον 6ο μήνα, αν είμαστε πρωτότοκες, ώστε να προλάβουμε να αλλάξουμε γιατρό και μαιευτήριο αν χρειαστεί, αλλά και να προετοιμαστούμε σωστά και χωρίς άγχος.  Αν φοβόμαστε πολύ, ξεκινάμε ακόμα νωρίτερα της συναντήσεις.

Επειδή θα ήμουν εργαζόμενη μητέρα ( 40 ημέρες μετά τον τοκετό θα επέστρεφα στην δουλειά), άρχισα να μελετάω για τον θηλασμό και για την επιλόχεια κατάθληψη.   Ο θηλασμός δεν είναι μόνο το ιδανικό είδος διατροφής,  προσφέρει και άλλα χίλια πράγματα στο νεογέννητο και στην μητέρα.  Τόσα που δεν χωρούν εδώ χωρίς να τα αδικήσω.  Δεν μου έκανε καθόλου εντύπωση το ότι η γυναίκες που θηλάζουν αποκλειστικά, πάσχουν πολύ σπάνια από επιλόχεια κατάθληψη.  Η Ε.Κ. είναι στα ύψη στην Ελλάδα και αυτό αποδεικνύει από μόνο του πως δεν είμαστε καθόλου ικανοποιημένες με την παρούσα κατάσταση.  Το οικονομικό σίγουρα παίζει ρόλο (οι νέες μητέρες έχουν ελάχιστη βοήθεια από το κράτος, εώς καθόλου) αλλά παίζει επίσης πολύ μεγάλο ρόλο  το ότι ο φυσικός τοκετός είναι πια ο πιο σπάνιος τοκετός, και το ότι ελάχιστες Ελληνίδες (κάτω από το 20%)  θηλάζουν αποκλειστικά.  Σε όλα τα μέρη του κόσμου, τα ποσοστά επιλόχειας κατάθληψης αυξάνονται όσο μειώνονται η γυναίκες που θηλάζουν αποκλειστικά για το πρώτο εξάμηνο ζωή του βρέφους.  Ο θηλασμός ήταν μια λάμψη για μένα, το «μέτρο σύγκρισης» που μου φώτισε τον δρόμο στις επιλογές μου σε ότι αφορούσε τον τοκετό και τις πρώτες ώρες και ημέρες μετά.   Έμαθα πως όλα στον τοκετό συνδέονται.

Όταν καταλάβουμε πόσο μεγάλη σημασία έχει το «μετά τον τοκετό», συνειδητοποιούμε  πως οι περισσότερες Ελληνίδες μετά τον τοκετό υποφέρουν άδικα και δυσκολεύονται να θηλάσουν και να φροντίσουν τα παιδιά τους.  Κάτι τέτοιο είναι απολύτως βέβαιο, δεν είναι γνώμη μου, εφ’όσον οι περισσότερες κάνουν καισαρική ή περινεοτομή και μακράν οι περισσότερες καισαρικές και περινεοτομές είναι εντελώς περιττές.   Αυτό δεν αυξάνει μόνο την επιλόχεια κατάθληψη και τα ενδο-οικογενειακά προβλήματα, αλλά οι τόσες πολλές καισαρικές επιβαρύνουν τρομερά και την οικονομία ολόκληρης της χώρας.  

Για όλους αυτούς τους λόγους λοιπόν, αποφάσισα πως θα προσπαθήσω να γεννήσω σε μαιευτήριο με φυσικό τοκετό, με την ενεργή συμπαράσταση του συζύγου μου, και είπαμε πως μαζί θα κάναμε ότι περνούσε από το χέρι μας, ώστε να προετοιμαστούμε σωστά για αυτό, όσο και να μας κόστιζε σε χρόνο, κόπο ή χρήματα.

Δυστυχώς όμως, κατά τον 7ο μήνα ανακάληψα πως δεν είναι έτσι απλά τα πράγματα.  Σε κάθε μαιευτήριο της πόλης μας,  μας διαβεβαίωσαν πως δεν επιτρέπουν  τον φυσικό τοκετό (γιατί δεν έχουν εκπαιδευμένο προσωπικό για κάτι τέτοιο), ενώ  η γραμματέας του  Σύλλογου Μαιών ήταν απολύτως σίγουρη πως δεν υπάρχει έμπειρη μαία για τις γυναίκες που τον επιθυμούν, για εκατοντάδες χιλιόμετρα σε κάθε κατεύθυνση.   Ακόμα και όσες γέννησαν «τυχαία» φυσικά,  γιατί έφτασαν την τελευταία ώρα στο νοσοκομείο, δεν κατάφεραν να αποφύγουν την περινεοτομή και τον ορό στο 3ο στάδιο του τοκετού!

 Στην πόλη μας, η καισαρική είναι ο «φυσιολογικός τοκετός» καθώς είναι σε ποσοστό άνω του 80%.   Στατιστικά αποδεδηγμένα,  αν είσαι έγκυος μάλλον στο χειρουργείο θα καταλήξεις.  Οι υπόλοιποι τοκετοί ξεκινούν σχεδόν όλοι με πρόκληση (δακτυλική αποκόλληση υμένων, συνθετικές ορμόνες, ρήξη υμένων) και καταλήγουν με περινεοτομή οι  99%..  Προκαλούνται προβλήματα υγείας σε δεκάδες νεογέννητα κάθε μήνα, (από εμβρυούλκους, βεντούζες, αναπνευστικά προβλήματα, προωρότητα λόγο περιττής βεβιασμένης καισαρικής) τα οποία κρατούν πάντα γεμάτη την μονάδα νεογνών.  Αυτή είναι η πραγματικότητα στην πόλη μου, όσο και αν σοκάρει.  Σε πολλά μέρη της Ελλάδος είναι η ίδια κατάσταση.  Οι εφημερίδες συμφωνούν:  υπολογίζουν πως το ποσοστό καισαρικών στο 70% των εγκύων.   Με βάση τις οδηγίες του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας, οι καισαρικές πρέπει να μειωθούν μέχρι να πέσουν στο 10-15%,  ακόμα και σε μεγάλα κέντρα υγείας με πολλές επίτοκες «υψηλού κινδύνου»,  γιατί το πολύ τόσες δικαιολογούν οι λόγοι υγείας σε κάθε γωνία του πλανήτη.  

Γιατί επιτρέπουμε τόσες πολλές καισαρικές "ρουτίνας" ;  Η ζημιά για την υγεία και το Ελληνικό κράτος είναι ανυπολόγιστη!  Υπολογίσετε ΌΛΑ τα έξοδα της καισαρικής: το κόστος του χειρουργείου, τις παραπάνω ημέρες στο μαιευτήριο, συχνή χρήση θερμοκοιτίδων, φάρμακα και αντιβίωσεις, επιπλοκές που απαιτούν επιστροφή και παραμονή στο νοσοκομείο, πρόκληση τραυματισμού (κοψίματα στο πρόσωπο), προώρότητες, αναπνευστικά ίκτερος κλπ. στο βρέφος,  στην μητέρα αμηχές στην ουροδόχο κύστη, το  έντερο και άλλα εσωτερικά όργανα, δυσκολίες σε επόμενες εγκυμοσύνες (πχ. προβλήματα στον πλακούντα, αποβολές), χρόνια προβλήματα υγείας και φυσικά παρεμπόδιση της ομαλής εδραίωσης του θηλασμού.  Νομίζετε πως μια καισαρική «κρατάει λίγο»; Ναι, λίγο κρατάει....  Αλλά ΜΟΝΟ για τον γιατρό!

Κατάλαβα πως ο μόνος τρόπος για να έχω μια καλή πιθανότητα να αποφύγω την καισαρική ήταν με το οργανώσω έναν τοκετό στο σπίτι. 

Ήταν μια απόφαση που πήρα για να προστατεύσω τον παιδί μου και μετά τον εαυτό μου. Δεν ήταν η πρώτη μου επιλογή.   Ήθελα φυσικό τοκετό σε μαιευτήριο, ώστε να είμαι ακριβώς δίπλα στο χειρουργείο αν το χρειαστώ (αντί για 15 λεπτά απόσταση στο σπίτι).   Αν  κάτι πήγαινε στραβά ή δεν προλάβαιναν να έρθουν οι μαίαες  (όλοι αυτό με ρωτάνε);    Θα κατέληγα εκεί που θα κατέληγα ούτως ή άλλως, άρα άξιζε μια προσπάθεια!   Δεν πηδάς στον γκρεμό προκαταβολικά!  Προσπαθείς πρώτα να δεις αν μπορείς να κατέβεις το βουνό χωρίς γρατζουνιά... 
Ίσως να υπάρχουν και γυναικολόγοι με ήθος στην πόλη μου, αλλά δεν άκουσα ποτέ για κανέναν που να επέτρεψε φυσικό τοκετό σε καμία περίπτωση, όσο και να έψαξα.   Άλλαξα τρείς γιατρούς στην προσπάθεια να βρω έναν που θα σεβόταν πως ΕΙΜΑΙ ΚΑΛΑ και θέλω απλώς να γεννήσω.  Η άρνηση των γιατρών μου να με αντιμετωπίσουν σαν ενήλικο άνθρωπο με δικαιώματα πάνω στο ίδιο μου το σώμα, ήταν κάτι το εξωφρενικό για μένα. 

Τώρα αναγνωρίζω  πως με τους γιατρούς μου δεν είχαμε ποτέ τον ίδιο στόχο. Εγώ ήθελα να προσπαθήσω για το ΚΑΛΥΤΕΡΟ για εμένα και το παιδί και να ρισκάρω να πάρω φάρμακα ή να κάνω επικίνδυνες επεμβάσεις μόνο αν υπάρχει πρόβλημα υγείας και όχι προκαταβολικά.   Ενώ εκείνοι είχαν βασικό μέλημα το να βολέψουν το πρόγραμμά τους χωρίς να πεθάνει κανένα παιδί ή (ακόμα χειρότερα) καμία γυναίκα.  Δεν επιδίωκαν ποτέ το «καλύτερο», απλά να μην πεθάνουμε.  Το ποιες μακροχρόνιες επιπτώσεις θα είχε ο τοκετός σε εμένα ή στο παιδί μου, δεν τους ενδιέφερε, φτάνει να ζούσαμε στο τέλος της ημέρας, για να μην κατέληγαν στα δικαστήρια και φτάνει να μην τους «τρώγαμε» πολύ χρόνο.

Τώρα που κάποιοι γιατροί έχουν βάλει στο στόχαστρο όσους πραγματοποιούν τοκετούς στο σπίτι, δεν είναι γιατί ενδιαφέρονται για την υγεία των μητέρων και των βρεφών.   Αν ενδιαφερόντουσαν για την υγεία, η Ελλάδα δεν θα είχε τα υψιλότερα ποσοστά καισαρικών και περινεοτομών στον κόσμο

Ο σκοπός τους είναι προφανής:  να συντηρίσουν τον φόβο των γυναικών για τον τοκετό.  Όλοι ξέρουμε πως  θα προτιμήσουν ποτέ να γεννούν στο σπίτι πολλές Ε λληνίδες.  Όμως όσο πραγματοποιούνται τοκετοί στο σπίτι, μαθαίνουν όλο και περισσότερες πως ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΔΥΣΚΟΛΟ να γεννήσεις.   Μαθαίνουν δηλαδή να φοβούνται λιγότερο οι γυναίκες και αρχίζουν να κάνουν ερωτήσεις.    Η πρόεδρος του Συλλόγου Μαιών Θεσσαλονίκης δεν κήρυξε τον πόλεμο στον τοκετό στο σπίτι.  Κήρυξε τον πόλεμο στην ελεύθερη σκέψη και βούληση των Ελλήνων γονέων.  Σίγουρα δεν θα τολμούσε  κάτι τέτοιο χωρίς την υποστήρηξη γυναικολόγων, ηθική και οικονομική. 

Από πίσω της είναι όσοι φοβούνται πως αύριο θα έχουν πολλές γυναίκες την απαίτηση να προσπαθήσουν για φυσικό τοκετό στο μαιευτήριο.  Γιατί:   α) ούτε ξέρουν πως γίνεται κάτι τέτοιο (δεν το έχουν δει ποτέ)  και β) δεν έχουν τον χρόνο για τοκετούς χωρίς προκαθορισμένη αρχή, ελεγχόμενη διάρκεια και ακριβή ώρα λήξης.       Αν οι Ελληνίδες φοβούνται λιγότερο, το αμέσως επόμενο θα είναι να μειωθούν πολύ οι καισαρικές.   Πως θα το διαχειρηστούν όλο αυτό;   Ακριβώς όπως οι γυναικολόγοι στις υπόλοιπες Ευρωπαικές χώρες:  Θα πρέπει να αναζητήσουν την βοήθεια των πιο έμπειρων μαιών για να τα βγάλουν πέρα.

Ο τοκετός στο σπίτι δεν ταιριάζει σε όλες και ούτε αρέσει σε όλες.  Όμως δίνει σε ΟΛΕΣ  θάρρος και δύναμη, ελπίδα και εμπιστοσύνη στο γυναικείο σώμα, είτε τον επιλέξουν είτε όχι.  Φτάνει μόνο να ακούσουν μια γυναίκα να περιγράφει την εμπειρία της, για να εμψυχωθούν.  Τελικά ακόμα και εγώ κατάφερα να ξεπεράσω τους φόβους μου και να ξεφύγω από τον «μπαμπούλα του τοκετού».  Από ότι φαίνεται δεν πηγαίνει στα σπίτια.   Γέννησα πολύ όμορφα, ανώδυνα και γρήγορα στην αγκαλιά του άντρα μου και την άνεση του σπιτιού μου, με μαίες που με σέβονται και γνωρίζουν και τις πραγματικές ανάγκες των νεογέννητων παιδιών.   Αν κατάφερα εγώ να ξεπεράσω την φοβία μου για τον τοκετό και να σκεφτώ, σίγουρα θα μπορεί η ΚΑΘΕ γυναίκα, φτάνει να το θέλει.  
                                     

                                                                                                      
Στέλλα Λουίζα Ματθαίου
03/03/13
"