H ιατρικοποίηση της γέννας στην Ελλάδα και οι επιπτώσεις της


Πάνω από τις μισές γεννήσεις στη χώρα μας γίνονται πλέον με καισαρική τομή.
Σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα και τις κατευθυντήριες οδηγίες του ΠΟΥ, ένα ποσοστό έως 15% των γεννήσεων μπορεί να έχουν πραγματική ιατρική ένδειξη για καισαρική τομή. Το υπόλοιπο 40% των ελληνίδων που υφίστανται καισαρική είναι πιθανόν να αποτελούν θύματα της υπέρμετρης ιατρικοποίησης της γέννας και της εμπορευματοποίησης της υγείας.
Μπορεί να υπάρξουν προβλήματα μετά από καισαρική τομή;
Για τη μητέρα, η καισαρική είναι χειρουργική επέμβαση με πιθανές επιπλοκές και βραδύτερη ανάρρωση.
Για το νεογέννητο, αυξάνει τον κίνδυνο για άμεσα προβλήματα υγείας, όπως αναπνευστική δυσχέρεια, υπογλυκαιμία, εισαγωγή σε μονάδα νεογνών, ακόμα και θνητότητα. Απώτερα αυξάνει πιθανά τον κίνδυνο για αλλεργίες, άσθμα και σακχαρώδη διαβήτη.
Για τη δυάδα μητέρας-μωρού, η καισαρική τομή γίνεται συχνά αφορμή για απομάκρυνση του μωρού κατά τις πρώτες κρίσιμες ώρες της ζωής από τη μάνα του, σε στιγμές που, σύμφωνα με δεκάδες σύγχρονες έρευνες, εδραιώνεται το δέσιμο της μητέρας με το παιδί της.
Για το θηλασμό, μειώνει την έναρξη, την εδραίωση και τη διάρκειά του (απομάκρυνση, μητέρα στο κρεβάτι, διαταραχή των ορμονών της μητέρας, μετεγχειρητικός πόνος, δυσκολία τοποθέτησης του παιδιού στο στήθος λόγω του εγχειρητικού τραύματος κλπ).
Το 2009 δημοσιεύθηκε η εθνική μελέτη για τους παράγοντες που επηρεάζουν το μητρικό θηλασμό στην Ελλάδα, διενεργούμενη από το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού. Σύμφωνα με αυτήν, ο φυσιολογικός τοκετός φαίνεται να ευοδώνει το μητρικό θηλασμό. Αντίθετα, η καισαρική τομή οδηγεί τις μισές και πλέον γυναίκες που γεννούν στην Ελλάδα σε μειονεκτικότερη θέση σε σχέση με τον στόχο επίτευξης του θηλασμού.
Ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι η υπέρμετρη ιατρικοποίηση της γέννας τείνει να αποδυναμώνει τη γυναίκα, να τη μετατρέπει σε ασθενή, να δρα βλαπτικά στην ψυχολογία της. Η μητέρα χάνει τον έλεγχο της κατάστασης, παύει να συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία, γίνεται παθητικός μάρτυρας των πιο συνταρακτικών στιγμών της ζωής της. Κατά συνέπεια, βλάπτεται ο θηλασμός, που κατά βάση είναι για την γυναίκα ένα παιχνίδι αυτοπεποίθησης, μια πράξη αυτοενδυνάμωσης. Βλάπτεται επίσης γενικότερα η ομαλή ανάληψη του γονεικού της ρόλου.
Ποια πρέπει να είναι η σύγχρονη περιγεννητική φροντίδα;
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, μετά από αξιολόγηση των τελευταίων επιστημονικών δεδομένων, δίνει οδηγίες για την φιλική προς τη μητέρα περιγεννητική φροντίδα.
Η φροντίδα αυτή αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της φιλικής προς τα βρέφη φροντίδας και είναι απαραίτητη για την προαγωγή της ψυχοσωματικής υγείας μητέρας και βρέφους, όπως και για την προστασία του μητρικού θηλασμού.
Η φιλική προς τη μητέρα περιγεννητική φροντίδα περιλαμβάνει μέτρα ενάντια στην υπέρμετρη ιατρικοποίησης της γέννας με πρακτικές όπως:την παρουσία συνοδού ή συζύγου κατά τον τοκετό, την προάσπιση του φυσιολογικού τοκετού, συζήτηση εναλλακτικών επιλογών όπως ο τοκετός στο νερό και ο τοκετός στο σπίτι, αποφυγή ιατρικά αναίτιας καισαρικής, περιγεννητική φροντίδα σε μονάδες εκτός νοσοκομείων όπου οι μαίες έχουν τον κυρίαρχο ρόλο και αποφυγή πρακτικών χωρίς επιστημονική βάση, όπως κλύσμα στην επίτοκο, ξύρισμα γεννητικών οργάνων, περιορισμό της επιτόκου σε ακινησία στο κρεβάτι, ορό από τη φλέβα, πρόκληση τοκετού, πρόωρη ρήξη μεμβρανών, επιφυσιοτομή, χορήγηση ισχυρών ναρκωτικών αναλγητικών. Τα μαιευτήρια, για να είναι φιλικά προς τη μητέρα, θα πρέπει να έχουν ποσοστά καισαρικών τομών <15% και ποσοστά φυσιολογικού τοκετού μετά από καισαρική τουλάχιστον 60%.
Υπάρχουν περιγεννητικές πρακτικές ιδιαίτερα επιζήμιες;
Στη χώρα μας κραταιές βλαπτικές πρακτικές είναι:
  1. Η πρόκληση τοκετού και η καισαρική στα όρια της προωρότητας, πριν τις 39 εβδομάδες κύησης (36, 37, 38 εβδομάδων χωρίς επείγουσα ιατρική ένδειξη).
Σύμφωνα με μεγάλη έρευνα του 2009 στο  New England, μη επείγουσα καισαρική στις 37/40 σημαίνει διπλάσια πιθανότητα για ασθένεια του μωρού, ενώ στις 38/40 υπάρχει 1.5 φορά μεγαλύτερος κίνδυνος για προβλήματα υγείας του μωρού.
Τα μωρά αυτά επιδυκνείουν πολύ διαφορετική και ανώριμη συμπεριφορά, ελάχιστα από αυτά καταφέρνουν να θηλάσουν.
  1. Μετά από πρώτη γέννα με καισαρική τομή, η δεύτερη με φυσιολογικό τοκετό είναι σχεδόν ανύπαρκτο φαινόμενο στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις οδηγίες διεθνών οργανισμών και επιστημονικών εταιριών, τουλάχιστον 60% των μητέρων που γέννησαν το πρώτο τους παιδί με καισαρική μπορούν να γεννήσουν το δεύτερό τους παιδί φυσιολογικά.
Ποια είναι τα δικαιώματα των γονιών;
Οι γονείς έχουν δικαίωμα σε επιλογές και σε ενήμερη συγκατάθεση. Τα αρνούμαστε σήμερα από πολλές εγκύους και μητέρες, όταν ο ρόλος του σύγχρονου γιατρού είναι να παρέχει ενημέρωση για τα υπέρ και κατά κυρίαρχων και εναλλακτικών πρακτικών, ώστε τελικά την απόφαση για τη θεραπεία ή παρέμβαση που θα ακολουθηθεί να την παίρνει ο ίδιος ο ασθενής.
Δυστυχώς βλέπουμε ακόμα γιατρούς που επενδύουν στην εξουσία της ποδιάς, στο φόβο, τη χειραγώγηση και τον αποπροσανατολισμό των ασθενών τους.
Πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη να αλλάξουν τα πράγματα στη χώρα μας;
Ο διαφορετικός δρόμος από το πεπατημένο μοντέλο περιγεννητικής φροντίδας στην Ελλάδα δεν αποτελεί απλώς μια θεωρητική, εναλλακτική επιλογή.
Είναι μια επείγουσα αναγκαιότητα, ώστε να εναρμονιστούμε με τη διεθνή εμπειρία και πρακτική, με την σύγχρονη επιστημονική πραγματικότητα, τις συστάσεις του ΠΟΥ και τη χάρτα δικαιωμάτων των ασθενών.
Επίλογος
Καθημερινά, ως παιδίατρος και σύμβουλος γαλουχίας, έρχομαι σε επαφή με λεχώνες που μόλις βγήκαν από το μαιευτήρια και οι περισσότερες είναι αποδυναμωμένες, αποπροσανατολισμένες και παραπληροφορημένες από τις πρακτικές που ακολουθήθηκαν.
Καθημερινά προσπαθώ αν αντιμετωπίσω τα προβλήματα και τις αρνητικές συνέπειες στο θηλασμό και γενικότερα στην σχέση των γονιών με τα μωρά τους που προκλήθηκαν από επιβαλλόμενα εμπόδια, από αντιξοότητες και από αναχρονιστικές πρακτικές των μαιευτηρίων.

απο εδω
"

οι πονοι της γεννας


Πολύς λόγος γίνεται για τους πόνους της γέννας.

Απο μικρή ηλικία έχει εμποτιστεί στο μυαλό ενος κοριτισιού η ιδέα οτι η γέννα έχει φρικτούς πόνους που δεν αντέχονται. Απ΄την άλλη, η τηλεόραση παρουσιάζει μια γυναίκα όταν γεννά σαν να βασανίζεται, αφού φωνάζει και δείχνει να βρίσκεται σε απόγνωση. Οι ιστορίες τοκετού που ακούει απο άλλες γυναίκες αφού μεγαλώσει αυτό το κοριτσάκι, συνήθως δεν είναι οι πιο ενθαρρυντικές. Έτσι όταν με το καλό μείνει η ίδια έγκυος πρέπει να αντιμετωπίσει έναν πολύ μεγάλο φοβο. Τους πόνους της γέννας!

Το "κλειδί" για τον φόβο αυτό είναι η ενημέρωση. Όσο πιο καλά ενημερωμένη είναι την ημέρα του τοκετού της, τόσο λιγότερος θα είναι και ο πόνος της. Αυτό εξηγείται ως εξής:

Όταν υπάρχει άγνοια για το γεγονός της γέννας, τότε δημιουργείται φόβος για το άγνωστο, γι'αυτό που θα μας συμβεί. Όσο ο φόβος αυτός καλά κρατεί και ειδικά την ημέρα του τοκετού, τόση μεγαλύτερη είναι η ένταση που δημιουργείται μέσα μας. Αυτή η ένταση προκαλεί σφίξιμο και στρες στους ιστούς μας. Υπάρχει αντίσταση. Με αποτέλεσμα ο πόνος να είναι μεγαλύτερος.

Η ψυχοσωματική προετοιμασία της εγκύου έχει σκοπό να εξαλείψει την άγνοια και να μας βοηθήσει να συμφιλιωθούμε με τον πόνο.

Είναι ο μοναδικός πόνος στη ζωή της γυναίκας που δεν συνδέεται με κάποιο πρόβλημα.

Ο πόνος του τοκετού προέρχεται απ'το "άνοιγμα" του τραχήλου της μήτρας, που είναι γεμάτος νευρικές απολήξεις και το "άνοιγμα" των οστών της λεκάνης.

Ο πόνος είναι το μέσο που θα χρησιμοποιήσει για να καταλήξει στη γέννα του παιδιού της. Είναι ένα ισχυρό σήμα που μας λεεί: "Σταμάτα οτι κάνεις και πρόσεξε με". Μόλις η επίτοκος βρεί ενα ασφαλές μέρος για να γεννήσει τότε θα είναι η ώρα να επιτρέψει στον πόνο να την βοηθήσει. Το να παλέψει μαζί του είναι άσκοπο και διώχνει τον τοκετό. Αυτό που βοηθά είναι η βαθιά επαφή με τον εαυτό της. Θα τον κάνει συνεργάτη της και θα τον αποδεχτεί.

Αν καταφέρουμε να αφεθούμε στη ροή του τοκετού και δεν αντισταθούμε, φανούμε ταπεινές και συνειδητοποιημένες γι' αυτό που μας συμβαίνει τότε όλα θα είναι καλύτερα.

Το σώμα θα μαλακώσει, και το μωρό θα μπορέσει να περάσει με την λιγότερη δυνατή αντίσταση απ'το στενό πυελογεννητικό σωλήνα της μαμάς.

Όλη αυτή η διαδικασία αποτελεί εκπαιδευση για να γίνουμε καλύτεροι γονείς.
-------------------------------------------------
Ειρήνη - Αθηνά Αβραμίδου, μαία για τον φυσικό τοκετό.
"

προετοιμασια περινεου για τον τοκετο




Το περίνεο είναι ένα σύνολο μυών μεταξύ των ποδιών,το οποίο δημιουργεί το πυελικό έδαφος,κοινώς στηρίζει τη λεκάνη σου.Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης εξαιτίας της αύξησης πίεσης υπάρχει περίπτωση να εξασθενήσει,γι'αυτό το λόγο καλό είναι να το γυμνάζουμε.

Κάποιες ασκήσεις για το περίνεο είναι οι εξής:
  1. Ο ανελκυστήρας:Φαντάσου ότι οι μύες γύρω από τον κόλπο σου είναι ένας ανελκυστήρας, ο οποίος όταν είσαι χαλαρή βρίσκεται στο ισόγειο.Σφίξε τους μύς και προσπάθησε να τους τραβήξεις προς τα πάνω σαν να ανεβαίνεις ορόφους.Αρχικά στον πρώτο,στον δεύτερο,στον τρίτο.Έπειτα,ξεκίνα να κατεβαίνεις ορόφους...από τον τρίτο,στο δεύτερο,στον πρώτο και τέλος στο ισόγειο,οπού στο ισόγειο οι μύες είναι εντελώς χαλαροί.
  2. Ξάπλωσε σε μια θέση που σε βολεύει είτε ανάσκελα είτε μπρούμυτα είτε στο πλάι.Τοποθέτησε το χέρι σου πάνω στο ηβικό οστό και προσπάθησε να σφίξεις τον κόλπο σου σαν να θέλεις να φτάσει στο χέρι σου.Μείνε σ'αυτήν τη θέση για 2-3 δευτερόλεπτα και έπειτα χαλάρωσε.
  3. Το βαθύ κάθισμα...γυμνάζει και το περίνεο,αλλά και μας προστατεύει από τους τραυματισμούς της μέσης.
Αυτές οι ασκήσεις καλό είναι να γίνονται μέχρι την 32η-36η εβδομάδα...από την 37η εβδομάδα,προτεραιότητά μας είναι η χαλάρωση του περινέου.

Τι κάνουμε όμως για να χαλαρώσουμε το περίνεο και να το κάνουμε ελαστικό;
Η απάντηση είναι: ΜΑΣΑΖ.Πως όμως γίνεται το μασάζ του περινέου;
Ο τρόπος είναι ο εξής:
Βάζουμε στα δάχτυλά μας λίγο λαδάκι(αμυγδαλέλαιο,ελαιόλαδο),τοποθετούμε τους αντίχειρές μας μέσα στον κόλπο και τους δείκτες στο εξωτερικό σημείο του κόλπου,πιέζοντας προς τα κάτω και πλάι και κάνουμε κινήσεις μάλαξης.Συνεχίζουμε μέχρι να αισθανθούμε ένα μικρό κάψιμο.Καλό είναι να το κάνουμε κάθε μέρα για 4-5 λεπτά από την 37η εβδομάδα.
πηγη:http://naturalbirthingcompany.co.uk/
Συμβουλευτείτε τη μαία σας ωστε να σας δείξει τον σωστό τροπο προετοιμασιας του περινεου



Εκτός από το μασάζ περινέου,το οποίο βοηθά στην ελαστικότητα και στην ανθεκτικότητα του περινέου,υπάρχουν και τροφές που βοηθούν στο σκοπό αυτό.Ας δούμε ποιές είναι αυτές:
  • Καλά λιπαρά: Αβοκάντο,καρύδια,σπόροι,μπιζέλια,έλαια και ψάρια όπως ο σολωμός και ο τόνος.
  • Βιταμίνη Ε: (τουλάχιστον 1000 mg την ημέρα) Σιτέλαιο,φύτρο σιταριού,ηλιόσποροι,αμύγδαλο,φυστίκια,καλαμποκέλαιο,σογιέλαιο και αστακός.
  • Βιταμίνη C: (βοηθά πολύ στην υγεία των ιστών,στην ακεραιότητα των κυτταρων,στην ελαστικότητα και ανάπλαση του δέρματος) Φράουλες,πορτοκάλια,γκρειπφρουτ και άλλα εσπεριδοειδή.
  • Βιοφλαβονοειδή:Κεράσια,αχλάδια,σταφύλια,κρεμμύδια,βατόμουρα,λάχανο,όσπρια,δαμάσκηνα και εσπεριδοειδή φρούτα.
Συνδυάστε λοιπόν τη διατροφή με το μασάζ και αποφύγετε τη ρήξη περινέου κατά τη διάρκεια του τοκετού.

απο εδω
"

ορμονες τοκετου και θηλασμου



Ομιλία του M. Odent στο Συνέδριο του Midwifery Today
Λονδίνο, Νοέμβριος 1997


Εισαγωγικό σημείωμα: Ο Michel Odent έχει ιδρύσει μια τράπεζα πληροφοριών σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των περιγεννητικών γεγονότων. Η τράπεζα αυτή ασχολείται με την περίοδο της ζωής που περιλαμβάνει την εμβρυϊκή ζωή, τα γεγονότα γύρω από τον τοκετό και το έτος που ακολουθεί τον τοκετό.

Odent: Την δεκαετία του 90 παρατηρήθηκε μια έκρηξη στον αριθμό των μελετών σχετικά με τα γεγονότα της εμβρυϊκής ζωής και τι συμβαίνει στο άτομο πολύ αργότερα. Είναι όμως δύσκολο να τις εντοπίσεις αυτές τις εργασίες, πρέπει να ψάξεις στα περιοδικά και τις εκδόσεις διαφόρων ιατρικών ειδικοτήτων αλλά αυτό σήμερα διευκολύνεται με την χρήση των κομπιούτερ.

Σας αναφέρω μια σειρά τέτοιων εργασιών για να καταλάβετε τι εννοώ: το 1992 στο British Journal of Obstetrics and Gynecology δημοσιεύθηκε μια μελέτη από τη Δανία όπου βρέθηκε ότι γυναίκες που είχαν αυξημένο ποσοστό αποβολών, είχαν μικρό βάρος όταν γεννήθηκαν, σε σχέση με την ηλικία κύησης. Μια ολλανδική μελέτη του 1996 ασχολήθηκε με την παχυσαρκία: Κατά τον χειμώνα του 1944-1945 ο λιμός ήταν φοβερός. Τι έγινε στα άτομα εκείνα που ήταν στη μήτρα τότε. Στην ενήλικη ζωή ήταν παχύσαρκοι.
Στο Sheffield και άλλες βρετανικές πόλεις που είχαν καλά περιγεννητικά αρχεία από τις αρχές του αιώνα εντόπισαν αρκετά άτομα και βρήκαν ότι η μικρή κοιλιακή περίμετρος με τη γέννηση, σε σύγκριση με το βάρος γέννησης είναι παράγοντας κινδύνου για υψηλή χοληστερόλη στην ενήλικη ζωή, μεγάλος πλακούντας σε σχέση με το βάρος γέννησης είναι παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο πολύ αργότερα. Συνδέθηκε επίσης εμφάνιση τερηδόνας σε νεαρή ηλικία με παράγοντες που δημιούργησαν ιδιαίτερο άγχος στη μητέρα κατά την εγκυμοσύνη της. Σχετικά με τον καταρράκτη: όσων ατόμων η σύλληψη, στη Μ. Βρετανία, έγινε τον χειμώνα ή στην αρχή της άνοιξης, οι πιθανότητες να πάσχουν από καταρράκτη αργότερα, ήταν μεγαλύτερες. Το ίδιο βρέθηκε να ισχύει για άτομα που η σύλληψή τους πραγματοποιήθηκε κατά την εποχή ξηρασίας στη Ν.Α. Ασία. Αυτές είναι οι εποχές που η ποικιλία στις τροφές είναι περιορισμένη.
Ήδη από χρόνια γνωρίζουμε ότι η ανάπτυξη του εμβρύου επηρεάζεται από το κάπνισμα, το αλκοόλ, τα χλαμύδια, τις ουρολοιμώξεις. Παρακολουθώντας τις καινούργιες εργασίες βλέπουμε να εμφανίζονται καινούργιοι παράγοντες κινδύνου ή κάποιοι άλλοι να γίνονται περισσότερο κατανοητοί. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι υπέρηχοι.

Στις 3-10-1993 στο Lancet δημοσιεύτηκε μια τυχαιοποιημένη μελέτη από την Αυστραλία. Μελετήθηκαν χιλιάδες εγκυμοσύνες. Στη μια ομάδα είχε γίνει μόνο μια έκθεση σε υπερήχους, στη δε δεύτερη 6 εκθέσεις. Τα νεογνά της δεύτερης ομάδας είχαν βάρος γέννησης μικρότερο κατά μέσο όρο. Ο ερευνητής έστειλε αργότερα ένα γράμμα στο Lancet δηλώνοντας ότι με τη συμπλήρωση της ηλικίας του ενός έτους, η διαφορά αυτή είχε εξαλειφθεί. Οι μαιευτήρες θα πουν «η διαφορά ήταν μικρή». Εμείς γνωρίζουμε όμως ότι τέτοιες διαφορές σ’ αυτή την ηλικία μπορεί να έχουν τεράστια σημασία.

Στη δεύτερη κατηγορία ανήκει η επίδραση της συναισθηματικής κατάστασης της εγκύου, στην ανάπτυξη του εμβρύου. Οι μαιευτήρες λένε: «ενδιαφέρον θέμα, αλλά δεν μας αφορά άμεσα». Λάθος, γιατί οι προγεννητικές επισκέψεις επηρεάζουν σε τεράστιο βαθμό την συναισθηματική κατάσταση της εγκύου. Ένας όρος, μια λέξη, μπορούν να δημιουργήσουν τρομακτική αναστάτωση, πχ. ο όρος διαβήτης της κύησης. Μια γυναίκα που θα το ακούσει αυτό θα νομίσει ότι είναι διαβητική, ότι πάσχει από σοβαρή χρόνια ασθένεια. Τι είναι ο διαβήτης της κύησης; Στην πραγματικότητα είναι μια παροδική διαφοροποίηση του μεταβολισμού των υδατανθράκων, ο πλακούντας δηλαδή ζητάει από τον οργανισμό της μητέρας να μεταβάλλει τον μεταβολισμό των υδατανθράκων προς όφελος του εμβρύου. Αυτός εξάλλου είναι ο ρόλος του πλακούντα, να αλλάξει τον μεταβολισμό της μητέρας υπέρ του μωρού. Πως αντιμετωπίζεις αυτόν τον αλλοιωμένο μεταβολισμό; λες στη γυναίκα να τρώει σύμπλοκα σάκχαρα, όπως φρούτα, άλευρα, ζυμαρικά, να αποφεύγει τα απλά όπως άσπρη ζάχαρη, και να ασκείται περισσότερο. Συμβουλές εξάλλου που χρειάζονται όλες οι έγκυες, δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσεις τον όρο «διαβήτης».

Θα αναφερθώ τώρα σε καταστάσεις που τις κατατάσσω κάτω από τον κοινό όρο «διαταραγμένη ικανότητα αγάπης». Η περίπτωση χρήσης ναρκωτικών ουσιών και η αυτοκτονία, χαρακτηρίζονται από ελλειπή αγάπη για τον εαυτό, η εγκληματικότητα από έλλειψη αγάπης προς τους άλλους, και ο αυτισμός σχετίζεται με διαταραχή στην ικανότητα να αγαπάει κανείς, είναι γνωστό ότι τα αυτιστικά παιδιά δεν μπορούν να επικοινωνήσουν με τους άλλους.

Η πρώτη είναι η περίπτωση τοξικομανίας. Έχει ερευνηθεί ιδιαίτερα στη Σουηδία από τον Bertil Jacobson και την Caren Nyberg. Η σπουδαιότερη από τις εργασίες τους έχει δημοσιευθεί στο British Medical Joumal, στις 10 -11-1990. Ήταν μια σοβαρή εργασία 200 τοξικομανών, υπήρχε και ομάδα ελέγχου μη τοξικομανών, αδελφών όμως τοξικομανών. Ήταν μια πολύ καλή ομάδα ελέγχου διότι έτσι παραμερίζονταν κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες, μορφωτικό επίπεδο κτλ. Βρήκαν λοιπόν ότι αν η μητέρα είχε χρησιμοποιήσει ορισμένα φάρμακα κατά τον τοκετό, και σ’ αυτή την μελέτη διερευνούσαν τα οπιοειδή, φάρμακα σαν την πεθιδίνη δηλαδή, το παιδί αυτό, από στατιστική άποψη ομιλώντας, είχε περισσότερες πιθανότητες να γίνει τοξικομανής. Σε μια άλλη εργασία οι ίδιοι προσπάθησαν να δουν αν ο χώρος διαμονής των εφήβων σχετιζόταν με την λήψη ναρκωτικών, με τη σκέψη ότι έφηβοι που συγκατοικούν, κολλούν ο ένας απ’ τον άλλον την συνήθεια των ναρκωτικών, κάτι σαν επιδημία. Και σ’ αυτή την εργασία, ο χώρος διαμονής δεν έπαιζε κανένα ρόλο, ενώ το τι συνέβη στη γέννησή τους είχε επιδράσει.

Υπάρχει μια σειρά ανάλογων εργασιών που καταλήγουν ότι τα περιγεννητικά γεγονότα είναι πολύ σοβαρά, όσον αφορά την πιθανότητα να γίνει το παιδί τοξικομανής.Ακολουθεί η αυτοκτονία εφήβων. Είναι μια μυστήρια υπόθεση, τη λέω μυστήρια, γιατί είναι κάτι σχεδόν άγνωστο σε άλλες κουλτούρες. Στη Γαλλία σήμερα αποτελεί την 2η αιτία θανάτου των νέων μεταξύ 15-24 χρόνων μετά τα τροχαία, στη δε Αμερική την 3η μετά τα τροχαία και δολοφονίες.

Ο Lee Salk ένας ψυχίατρος από την Νέα Υόρκη δημοσίευσε μια μελέτη στο Lancet to 1985 με τελικό συμπέρασμα ότι ο βασικός παράγοντας κινδύνου της αυτοκτονίας σε εφηβική ηλικία ήταν η ανάνηψη κατά τον τοκετό και ιδιαίτερα όταν η αναπνευστική δυσχέρεια διήρκεσε πάνω από ώρα.Μυστήρια κατάσταση επίσης είναι η σοβαρή εγκληματικότητα των εφήβων: Μελετήθηκε διεξοδικά από τον Adrian Raine καθηγητή στο Los Angeles, που πραγματοποιήθηκε όμως στην Κοπεγχάγη.Παρακολούθησαν 60.000 άτομα που γεννήθηκαν στο ίδιο νοσοκομείο, ξεχώρισαν εκείνους που εμφάνισαν σοβαρή εγκληματική συμπεριφορά στα 18 τους χρόνια και βρήκαν ότι ο βασικός παράγοντας κινδύνου ήταν οι επιπλοκές κατά τον τοκετό συν αποχωρισμός από την μητέρα. Ο αποχωρισμός από την μητέρα, από μόνος του δεν ήταν παράγοντας κινδύνου εφόσον δεν υπήρχαν επιπλοκές.

Η τελευταία κατάσταση διαταραγμένης ικανότητας αγάπης, είναι ο αυτισμός. Η ψυχίατρος κα Hattori από το Kumamoto της Ιαπωνίας, δημοσίευσε την 1 – 6 -1991 την έρευνά της στο Lancet: «ο κίνδυνος αυτισμού σε σχέση με το νοσοκομείο που πραγματοποιήθηκε ο τοκετός». Όντως βρέθηκε να υπάρχει σχέση. Όμως τι το ιδιαίτερο είχαν αυτά τα νοσοκομεία; Συνήθιζαν να κάνουν πρόκληση τοκετού μια εβδομάδα πριν την πιθανή ημερομηνία και κατά τον τοκετό χρησιμοποιούσαν ένα μείγμα καταπραϋντικών Valium-Pethidin κτλ.

Ένας άλλος ερευνητής, που πήρε βραβείο Nobel το 1973 ο Ν. Tinbergen, προς το τέλος της ζωής του ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τον αυτισμό και κατέγραψε μια σειρά παραγόντων που θεωρούσε ότι αυξάνουν τις πιθανότητες να γίνει ένα άτομο αυτιστικό (autisto-genic factors). Η εργασία του αυτή δεν έχει στατιστική αξία γιατί δεν δούλευε σαν επιδημιολόγος, να δημιουργήσει δηλαδή μια ομάδα ελέγχου, αλλά είναι το αποτέλεσμα παρατηρήσεων πάρα πολλών περιπτώσεων στην Ευρώπη, στην Αμερική, σ’ όλο τον κόσμο, για πολλά χρόνια. Οι κυριότεροι λοιπόν παράγοντες ήταν περιγεννητικοί και σ’ αυτούς περιλαμβανόταν: η αναισθησία κατά τον τοκετό, η πρόκληση τοκετού, βαθειά εμβρυουλκία. Ο Ν. Tinbergen το 1982 ζήτησε να συζητήσει μαζί μου, μετά μια ομιλία μου γιατί άκουσε να αναφέρομαι στη βλεμματική επαφή μητέρας-παιδιού αμέσως μετά τον τοκετό. Γνωρίζετε ότι αμέσως μετά την γέννηση του παιδιού αν η μητέρα νοιώθει ελεύθερη, αυθόρμητα θα επιδιώξει να κοιτάξει στα μάτια το παιδί της. Ένα δε ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των αυτιστικών παιδιών είναι ότι δεν μπορούν να σε κοιτάξουν στα μάτια, ούτε και την μητέρα τους.

Να διευκρινίσουμε ότι πάντα μιλάμε για παράγοντες κινδύνου, δεν χρησιμοποιούμε την έννοια της αιτίας και αποτελέσματος. Βλέπουμε λοιπόν ότι υπάρχουν εμφανείς δεσμοί της περιγεννητικής περιόδου με διαταραχές της ικανότητας να αγαπάμε. Ξέρετε ότι μέχρι πρόσφατα η αγάπη ήταν θέμα των καλλιτεχνών, φιλοσόφων, πνευματικών δασκάλων, ξαφνικά γίνεται θέμα των επιστημόνων.

Άρχισε με ανθρώπους σαν τον Tinbergen που ήδη αναφέραμε, τον συνεργάτη του Conrad Lorenz και άλλους οι οποίοι μελέτησαν το πώς δημιουργούνται δεσμοί στα θηλαστικά. Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι αμέσως μετά τον τοκετό υπάρχει μια μικρή χρονική περίοδος που είναι πολύ σημαντική. Μια μικρή χρονική περίοδος που δεν θα επαναληφθεί πάλι και που την ονομάζουν «κρίσιμη περίοδο».

Ο Terquol και Rosenblat στο δικό τους πείραμα με ποντίκια, πήραν αίμα από μια μητέρα που γεννούσε και το αίμα το χορήγησαν σε παρθένα ποντίκια. Αυτή η ένεση τα έκανε να συμπεριφέρονται σαν μητέρες, προκάλεσε μητρική συμπεριφορά, και είπαν «θα πρέπει να οφείλεται σε κάποιες ορμόνες, κάποιες ορμόνες αγάπης». Μετά έγιναν πλήθος εργασιών για να διευκρινισθεί η επίδραση διαφόρων ορμονών στη συμπεριφορά και ιδιαίτερα των ορμονών που σχετίζονται με τον τοκετό.



Μια ορμόνη που έχει ιδιαίτερα μελετηθεί και είναι η ορμόνη-κλειδί όταν μιλάμε για αγάπη, είναι η ωκυτοκίνη. Το 1992 η Ακαδημία των επιστημών της Νέας Υόρκης εξέδωσε ένα τεράστιο βιβλίο που περιλάμβανε όλες τις εργασίες που έχουν γίνει για τον καθορισμό του ρόλου της ωκυτοκίνης στη συμπεριφορά. ‘Όταν μιλάμε για αυτήν στους επαγγελματίες που σχετίζονται με τον τοκετό, τι γνωρίζουν; Γνωρίζουν ότι εκκρίνεται από το υποθάλαμο, γνωρίζουν ότι μετά αποθηκεύεται στον οπίσθιο λοβό της υπόφυσης, ότι εκλύεται από κει και ότι κατά καιρούς παρατηρούνται αιχμές έκκρισης, και για την δράση της γνωρίζουν ότι συστέλλει τους μυς της μήτρας για την γέννηση του παιδιού, ότι είναι απαραίτητη ορμόνη για την αποβολή του πλακούντα, ότι βοηθά την έκθλιψη του γάλακτος απ’ τον μαστό, γνωρίζουν τις περιφερικές δράσεις της ωκυτοκίνης, ότι δηλαδή συστέλλει τις λείες μυικές ίνες.

Δεν είναι όμως ενήμεροι του τεράστιου όγκου έρευνας που έχει γίνει και γίνεται όσον αφορά τον ρόλο της ορμόνης αυτής στη συμπεριφορά. Εν περιλήψει θα μπορούσα να πω ότι είναι η ορμόνη του αλτρουισμού, της κοινωνικότητας. ‘Όποια μορφή αγάπης και αν σκεφθείς, η ωκυτοκίνη παίζει κάποιο ρόλο. Κατά την σεξουαλική επαφή, και οι δύο σύντροφοι εκλύουν πολύ υψηλά επίπεδα ωκυτοκίνης, έχει ακόμα αποδειχθεί ότι όταν γευματίζεις μαζί με ένα άλλο άτομο, τα επίπεδα ωκυτοκίνης σου ανεβαίνουν, με άλλα λόγια, τρώγοντας μαζί με άλλους δεν ικανοποιείς απλά την πείνα σου, είναι ένας τρόπος να δημιουργήσεις δεσμούς, με τους συντρόφους του γεύματος. Φαίνεται δε ότι μια από τις υψηλότερες αιχμές έκκρισης της ωκυτοκίνης πραγματοποιείται αμέσως μετά τον τοκετό, όταν η μητέρα κοιτάζει το μωρό της. Αυτό ιδιαίτερα μελετήθηκε στη Σουηδία.

Υπήρξαν άνθρωποι που αναρωτήθηκαν τι θα γίνει αν διαταράξεις την ορμονική ισορροπία ενός θηλαστικού που βρίσκεται σε τοκετό. Πώς θα εξελιχθεί η συμπεριφορά του; Το πρώτο τέτοιο πείραμα έγινε πριν πολλά χρόνια στη Ν. Αφρική από τον Eugene Mares. Ο άνθρωπος αυτός είναι γνωστός σαν ποιητής αλλά ήταν και γιατρός και δικηγόρος και πολλά άλλα. Τον ενδιέφερε η σχέση πόνου και μητρικής αγάπης. Το πείραμά του έγινε σε 60 άγρια ελάφια την ώρα που γεννούσαν, τους έδωσε λίγο αιθέρα και χλωροφόρμιο και το αποτέλεσμα ήταν ότι τα ελάφια αγνόησαν τα μικρά τους.Το 1987 έγινε ένα άλλο πείραμα από τον Cribol. Αυτός έκανε επισκληρίδιο σε προβατίνες που γεvvoύσαν. Το αποτέλεσμα: δεν φρόντιζαν τα μικρά τους. Τα αποτελέσματα είναι απλά με τα ζώα γιατί δεν έχουν πολιτισμό, δεν έχουν γλώσσα, η συμπεριφορά τους είναι και μόνο κάτω από την επίδραση των ορμονών. Μια επισκληρίδιος αναισθησία διατάραξε την ορμονική τους ισορροπία και έχασαν την μητρική τους συμπεριφορά. Βλέπετε λοιπόν ότι η ικανότητα για αγάπη φαίνεται να επηρεάζεται σημαντικά από την περιγεννητική εμπειρία.

Είναι πολύ σοβαρό λοιπόν το να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε την φυσιολογία του τοκετού όσο το δυνατόν καλύτερα, για να την διαταράσσουμε, όσο το δυνατόν λιγότερο. Μέχρι σήμερα υπήρχαν αρκετοί άνθρωποι που διαισθάνονταν την σημασία της φυσικής πορείας του τοκετού αλλά δεν είχαν λογικά επιχειρήματα να υποστηρίξουν τη στάση τους. Σήμερα αυτά υπάρχουν και μπορούμε να απαντήσουμε (αυτούς που λένε «γιατί να ρισκάρεις οτιδήποτε κατά την γέννηση του μωρού σου, είναι τόσο απλό, τόσο ασφαλές σήμερα να κάνεις καισαρική κι αν όχι καισαρική, γιατί να μην κάνεις μια αναισθησία, εσύ θα βλέπεις τηλεόραση, και όλα τα άλλα θα τα κάνουμε εμείς για σένα».

Ας μπούμε λοιπόν στο θέμα της φυσιολογίας του τοκετού. Εμπλέκονται διάφορες ορμόνες (ωκυτοκίνη, ενδορφίνες, προλακτίνη, κλπ.). Τα ονόματά τους δεν έχουν σημασία, το σημαντικό είναι, να θυμόμαστε που παράγονται αυτές οι ορμόνες. Ποιος είναι ο βασικός αδένας που λειτουργεί κατά τον τοκετό μιας γυναίκας; Ο βασικός αδένας είναι ο εγκέφαλος. Παλαιότερα ξεχωρίζαμε το νευρικό σύστημα από’ ενδοκρινολογικό. Σήμερα όμως αναφερόμαστε και στον εγκέφαλο σαν αδένα που εκκρίνει ορμόνες, ωστόσο δεν είναι όλος ο εγκέφαλος που δουλεύει εκκρίνοντας ορμόνες, μόνο τα αρχαϊκά τμήματά του όπως υποθάλαμος, η υπόφυση εκκρίνουν. Όταν έχουμε την αίσθηση της αναστολής, σημαίνει ότι λειτουργεί ο νέος εγκέφαλος, το τμήμα εκεί, που σχετίζεται με την διανοητικότητα, ο νεοφλοιός.

Υπάρχει ένα φαινόμενο γνωστό στις μαίες και στις γυναίκες που γεννούν χωρίς φαρμακευτική αγωγή, ότι δηλαδή όταν ο τοκετός εξελίσσεται με φυσιολογικούς ρυθμούς, φτάνει μια στιγμή που η γυναίκα νοιώθει σαν να είναι σε άλλο πλανήτη, σε άλλο κόσμο. Ουσιαστικά βρίσκεται σε ένα, άλλο επίπεδο συνείδησης. Η γυναίκα είναι αδιάφορη στο ότι συμβαίνει γύρω της, σε επιστημονική γλώσσα αυτό σημαίνει ότι περιορίζει την δραστηριότητα του νεοφλοιού της. Ξεχνάει ότι είχε διαβάσει, ότι είχε διδαχθεί, ότι είχε προγραμματίσει. Όταν λοιπόν μια γυναίκα γεννάει, το αρχαϊκό βαθύ τμήμα του εγκεφάλου της δουλεύει σκληρά απελευθερώνοντας ορμόνες ενώ ο νεοφλοιός σιγάζει.

Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι οποιοσδήποτε ερεθισμός του νεοφλοιού παρεμποδίζει την διαδικασία του τοκετού. Με ποιους τρόπους ενεργοποιείται ο νεοφλοιός;
Με την ομιλία, όταν επικοινωνούμε με την ομιλία, η επεξεργασία του λόγου απαιτεί την δραστηριοποίηση του νεοφλοιού. Ας σκεφθούμε πχ. μια γυναίκα σε προχωρημένο τοκετό, είναι στα τέσσερα, σε μια σκοτεινή γωνία, στον κόσμο της, σ’ έναν άλλο πλανήτη και κάποιος έρχεται και την ρωτάει: «ποια είναι η διεύθυνσή σας». Συχνά συμβαίνει αυτό με τους αναισθησιολόγους, ρωτάνε: «πότε είχατε το τελευταίο σας γεύμα» και άλλες πολύ συγκεκριμένες ερωτήσεις, και μ’ αυτό τον τρόπο, χωρίς να το καταλαβαίνουν κάνουν μεγάλο κακό στην πορεία του τοκετού. Ένας άλλος τρόπος για να ενεργοποιηθεί ο νεοφλοιός είναι το ζωηρό φως. Όσοι ασχολούνται με τα εγκεφαλογραφήματα γνωρίζουν ότι ένας τρόπος να ενεργοποιήσουν τον νεοφλοιό είναι να ανάψουν φως και ο ασθενής να κρατήσει τα μάτια του ανοικτά. Ο χαμηλός φωτισμός δεν έχει τέτοια ενέργεια.

Άλλος τρόπος να ενεργοποιήσουμε τον νεοφλοιό ενός ατόμου είναι να καθόμαστε να παρατηρούμε το άτομα αυτό. Αυτό το θέμα μελετήθηκε από ένα Γάλλο γιατρό από την Grenoble ονόματι Deveau, δημοσιεύθηκε το 1974. Έβαζε έναν παρατηρητή 2-5 μέτρα από το σώμα του ασθενή και κατέγραφε τις αντιδράσεις. Από πρακτική άποψη αυτό σημαίνει ότι οι γυναίκες έχουν ανάγκη την ιδιωτικότητά τους (privacy). Όλα τα θηλαστικά αναπτύσσουν κάποιες στρατηγικές για να μην τα παρατηρούν κατά τον τοκετό. Αυτή η στρατηγική αλλάζει από είδος σε είδος ζώου. πχ. αυτά που είναι δραστήρια το βράδυ, όπως τα ποντίκια, γεννούν στη διάρκεια της μέρας. Εκείνα που δραστηριοποιούνται την ημέρα γεννούν την νύκτα. Παρόλο που ο νεοφλοιός τους δεν είναι ανεπτυγμένος σαν τον δικό μας, κάνουν ότι μπορούν για να μην τον ενεργοποιήσουν.

Μια ακόμα κατάσταση που ενεργοποιεί τον νεοφλοιό είναι τα υψηλά επίπεδα αδρεναλίνης. Είναι μια ορμόνη που εκκρίνουμε όταν κινδυνεύουμε, όταν δεν νοιώθουμε ασφαλείς, όταν πρέπει να βρισκόμαστε σε ετοιμότητα. Πρέπει λοιπόν τα επίπεδα της αδρεναλίνης σε μια γυναίκα που γεννάει να μένουν χαμηλά και προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να νοιώθει ασφαλής. Παραδοσιακά η μητρική φιγούρα είναι εκείνη που δίνει ασφάλεια, από παλαιά, οι γυναίκες γεννούσαν με τη μητέρα τους ή κάποιο υποκατάστατο της μητέρας, μια θεία, τη γιαγιά, μια πιο ώριμη και πεπειραμένη γυναίκα και η μαία αποτελεί ένα τέτοιο υποκατάστατο. Δεν είναι περίεργο που σε χώρες όπου δεν υπάρχουν μαίες, τα μαιευτικά στατιστικά στοιχεία είναι άσχημα. Πχ. στις μεγαλουπόλεις του Μεξικού όπου σχεδόν δεν υπάρχουν μαίες οι καισαρικές έχουν φτάσει ένα 80%, στη Σουηδία όμως που υπάρχουν 6000 μαίες για ένα πληθυσμό 8.700.000, η κατάσταση είναι πολύ καλή. Αυτό όπως είπα είναι η παραδοσιακή θέση, δεν αποκλείεται βέβαια και με έναν άνδρα μαιευτή μια γυναίκα να νοιώθει ασφάλεια. Θα σας πως για ένα περιστατικό που είχε γίνει στο Pithiviers, είχαμε λοιπόν μια επίτοκο που ο τοκετός της προχωρούσε πολύ αργά, ήταν μέσα σ’ αυτή την αίθουσα που θύμιζε σπίτι και όχι νοσοκομείο. Κάποια στιγμή μας ρώτησε αν στο χώρο αυτό υπήρχαν τα απαραίτητα για ώρα ανάγκης. Ανοίξαμε τότε την πόρτα προς την διπλανή αίθουσα που ήταν το χειρουργείο και βάλαμε μπρος φώτα και μηχανήματα. Γέννησε αμέσως. Η γυναίκα αυτή, η σύγχρονη γυναίκα της τεχνολογίας, τέτοια ατμόσφαιρα ήθελε για να νοιώσει ασφάλεια.

Ερώτηση: «Επομένως το να ακούνε τους παλμούς, σε κάποιες γυναίκες δίνει ασφάλεια».
Απάντηση: «Όμως για να το κάνεις αυτό πρέπει να τις αλλάξεις θέση, να τις διακόψεις».

Σε ένα βιβλίο της η Jaqueline Priye, που μελέτησε τις παραδόσεις του τοκετού σε διάφορα μέρη του κόσμου λέει για την Ινδονησία ότι θεωρούσαν καλύτερη την μαία που προσευχόταν καλύτερα. Η γυναίκα αυτή που μπορούσε εύκολα να σταματήσει τον νεοφλοιό της και να φτάσει σε άλλη διάσταση, φαίνεται πως κατάφερνε καλύτερα απ’ τις. άλλες, να βοηθήσει και την γυναίκα να επιτύχει το ίδιο. Σε πολλά βιβλία φυσικού τοκετού η μαία ή άλλα άτομα που συνοδεύουν την επίτοκο, αναφέρονται σαν «υποστηρικτές» (support person). Ο όρος αυτός μου φαίνεται αταίριαστος και θα σας δώσω ένα παράδειγμα για να καταλάβετε γιατί: Όλοι γνωρίζετε ότι τα μικρά παιδιά πολύ συχνά χρειάζονται τη μητέρα τους κοντά για να αποκοιμηθούν. Δεν θα λέγαμε ότι τα παιδιά αυτά χρειάζονται υποστήριξη για να κοιμηθούν, απλώς χρειάζονται να νοιώσουν ασφάλεια. Υποστήριξη δεν είναι η σωστή λέξη.

Αλλά και τα περισσότερα πρωτόκολλα που ισχύουν στα μαιευτήρια, όπως το να ακούς τους παλμούς του μωρού, μετά από κάθε συστολή, έχουν εδραιωθεί από άτομα που δεν έχουν καταλάβει την φυσιολογία του τοκετού και πολύ περισσότερο δεν θα είχαν ξεκινήσει την συνεχή καρδιοτοκογραφία χωρίς να έχει λυθεί με τυχαιοποιημένες δοκιμασίες ελέγχου η σχέση όφελος προς επικινδυνότητα (benefit to risk). Όλη η πρακτική της συνεχούς καρδιοτοκογραφίας βασίστηκε σε μια θεωρία, ότι αν ακούγαμε συνέχεια τους καρδιακούς παλμούς του μωρού, θα ξέραμε πότε ακριβώς κινδυνεύει και θα μπορούσαμε να επέμβουμε για να το σώσουμε. Δεν είχαν γίνει, προοπτικές τυχαιοποιημένες δοκιμασίες ελέγχου. Αυτός ο τύπος της μελέτης είναι η καλύτερη μέθοδος για να αξιολογηθεί το όφελος προς την επικινδυνότητα οποιαδήποτε ιατρικής πράξης. Χρειάζεσαι δύο διαφορετικές ομάδες και μελετάς την έκβαση των δύο αυτών ομάδων.

Σήμερα έχουν γίνει τουλάχιστον 15 τέτοιες μελέτες για την ηλεκτρονική καρδιοτοκογραφία έναντι της διακεκομμένης ακρόασης και όλων περίπου τα συμπεράσματα είναι τα ίδια: το μόνο που άλλαξε στις περιγεννητικές στατιστικές ήταν ότι αυξήθηκε το ποσοστό των καισαρικών. Όφελος λοιπόν προς επικινδυνότητα, αρνητική σχέση. Όλοι έμειναν έκπληκτοι από τα αποτελέσματα αυτών των μελετών γιατί δεν είχαν καταλάβει αυτά που είπαμε σχετικά με το τι συμβαίνει όταν σε παρακολουθούν. Η πρώτη σκέψη ήταν ότι μάλλον οι υπεύθυνοι για την ερμηνεία των καρδιοτοκογραφημάτων δεν ήταν αρκετά καλά εκπαιδευμένοι, έγιναν λοιπόν πειράματα όπου τα κομπιούτερ ανέλυαν τα καρδιοτοκογραφήματα και τα προγράμματα αυτής της ανάλυσης είχαν γίνει από τους καλύτερους στον τομέα. Τα αποτελέσματα υπήρξαν ίδια.Βρήκα το εξής παράδειγμα για να συνειδητοποιήσουν οι γιατροί τι συμβαίνει με την συνεχή καρδιοτοκογραφία. Τους λέω λοιπόν «υποθέστε ότι ενώ κάνετε έρωτα συγχρόνως καταγράφουν το ηλεκτροκαρδιογράφημά μας, η φυσιολογική πορεία δεν θα διασαλευθεί;» Με αυτό το παράδειγμα αρχίζουν να καταλαβαίνουν.

Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 1990, έγινε πάνω σε πρόωρους τοκετούς, με μωρά που ζύγιζαν κάτω από ένα κιλό, τοκετούς δηλαδή υψηλού κινδύνου, πάλι εδώ συνέκριναν τα αποτελέσματα συνεχούς προς διακεκομμένη ακρόαση των παλμών του εμβρύου.

Το ενδιαφέρον σ’ αυτή την μελέτη είναι ότι παρακολούθησαν τα παιδιά αυτά μέχρι την ηλικία των 18 μηνών. Βρήκαν δε ότι στην ομάδα με συνεχή καρδιοτοκογραφία υπήρχαν 2,5 φορές περισσότερα περιστατικά σπαστικότητας απ’ ότι στη διακεκομμένη ακρόαση, με άλλα λόγια φαίνεται ότι και για περιπτώσεις υψηλού κινδύνου η διακεκομμένη ακρόαση πλεονεκτεί.

Θέλω να γυρίσω όμως πάλι στο θέμα της ωκυτοκίνης και θέλω να καταλάβετε ότι όταν δίνουμε ενδοφλέβια ωκυτοκίνη, η δράση της ορμόνης είναι μόνο περιφερειακή, δηλαδή πάνω στην μήτρα και τον μαστό, δεν επιδρά στην συμπεριφορά, δεν περνάει στον εγκέφαλο λόγω του αιματεγκεφαλικού φραγμού. Υπάρχει δε στην ενδοκρινολογία ένας βασικός κανόνας: όταν εισάγεις τεχνητά μια ορμόνη στο σώμα η φυσική της παραγωγή σταματά, που σημαίνει ότι η γυναίκα με ενδοφλέβια έγχυση περιορίζει την φυσική παραγωγή της ωκυτοκίνης και από την άλλη η ορμόνη που εισάγεις δεν επιδρά στη συμπεριφορά. Η ωκυτοκίνη που εισάγεται τεχνητά έχει την ίδια ακριβώς χημική δομή με την φυσική ορμόνη, η διαφορά έγκειται στην ύπαρξη του αιματεγκεφαλικού φραγμού αλλά και ότι η αυθόρμητη απελευθέρωση ωκυτοκίνης από τον οπίσθιο λοβό της υπόφυσης δεν είναι ποτέ συνεχής. Φυσιολογικά λοιπόν υπάρχει ένας παλμός στην έκκριση της ωκυτοκίνης. Η παλμικότητα είναι ένα χαρακτηριστικό της έκκρισης της ωκυτοκίνης. Το 1996 δημοσιεύτηκε μια σχετική μελέτη στο περιοδικό Early Human Development από τον Nissan ένα Σουηδό. Βρήκε τον τρόπο να μελετήσει την παλμικότητα στην έκκριση της ωκυτοκίνης δύο μέρες μετά τον τοκετό, Kατά την διάρκεια του θηλασμού. Μελέτησε δε δύο ομάδες γυναικών. Η πρώτη είχε φυσικό, αυθόρμητο τοκετό και η άλλη ομάδα επείγουσα καισαρική. Βρήκε λοιπόν ότι στην ομάδα με επείγουσα καισαρική η έκκριση ωκυτοκίνης δεν είχε παλμικότητα και επίσης ότι το πόσο χρονικό διάστημα θα θηλάσει μια γυναίκα επηρεάζεται από την παλμικότητα της έκκρισης της ωκυτοκίνης. Όταν την δεύτερη μέρα μετά τον τοκετό ήταν παλμική η έκκριση, οι μητέρες θήλαζαν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Όταν δεν υπήρχε αυτή η παλμικότητα μπορούσες να προβλέψεις ότι δεν θα συνεχίσουν για πολύ τον θηλασμό.

Αυτή η εργασία είναι εξαιρετικά σημαντική για κάποιον που συνδέει την ωκυτοκίνη με την αγάπη.

Από το ακροατήριο: τελικά η φυσιολογία του τοκετού είναι η φυσιολογία της ζωής και η φυσιολογία της ζωής, η φυσιολογία της αγάπης και το να αφήσουμε την γυναίκα αυθόρμητα να εκκρίνει ωκυτοκίνη, ελεύθερα να εκκρίνει ωκυτοκίνη με εντυπωσιάζει αυτή η σχέση της ελευθερίας με την αγάπη. Αν πάρουμε αυτή την ελευθερία απ’ την γυναίκα και από το παιδί κάνοντας πρόκληση τοκετού ή κάποια άλλη παρέμβαση διαταράσσουμε την ικανότητά τους για αγάπη.

Odent: Για να καταλάβουμε καλύτερα ακόμη την φυσιολογία του τοκετού, δεν πρέπει να εστιάσουμε μόνο στον τοκετό αλλά να ασχοληθούμε και με άλλες πλευρές της σεξουαλικής ζωής, όπως τον έρωτα και την γαλουχία. Κατά την διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ανεβαίνουν τα επίπεδα ωκυτοκίνης και στους δύο συντρόφους, με την αιχμή έκκρισης στη διάρκεια του οργασμού και η περιφερική δράση της ορμόνης αυτής στους άνδρες, είναι η συστολή της σπερματοδόχου ληκύθου και του προστάτη, στη δε γυναίκα συστολή της μήτρας) για να διευκολυνθεί η άνοδος του σπέρματος μέχρι τις σάλπιγγες. Αυτό το τελευταίο επιβεβαιώθηκε με ένα πείραμα που έκαναν δύο χειρούργοι, ο ένας ήταν μαιευτήρας ονόματι Newton: πριν την έναρξη μιας γυναικολογικής εγχείρησης εισήγαγε μαύρη σκόνη στον κόλπο και κάνανε μια ενδομυϊκή ένεση ωκυτοκίνης. Προχωρώντας στην εγχείρηση είδανε ότι η σκόνη είχε φθάσει στις σάλπιγγες.
Ήδη μιλήσαμε για την παλμική έκκριση της ωκυτοκίνης και πως επηρεάζει τον θηλασμό.

Είναι γνωστό ότι 20 λεπτά μετά από κάθε θηλασμό, υπάρχει μια αιχμή έκκρισης προλακτίνης, βρέθηκε λοιπόν ότι μετά μια καισαρική, όπου όπως είπαμε διαταράσσεται η παλμικότητα της ωκυτοκίνης, αυτή η αιχμή της προλακτίνης είναι πολύ χαμηλή. Βλέπετε πως όλα συνδέονται. Η ωκυτοκίνη όπως ήδη καταλάβατε δεν είναι μόνο θηλυκή ορμόνη, μια ενδιαφέρουσα εργασία έγινε στη Σουηδία, όπου μετρούσαν τα επίπεδα ωκυτοκίνης των ανδρών μετά τον τοκετό του παιδιού τους και αφού τους έδιναν να κρατήσουν το μωρό δέρμα με δέρμα πάνω τους.Εκτός της ωκυτοκίνης και οι άλλες ορμόνες του τοκετού, εμφανίζονται και στον έρωτα και στο θηλασμό. Ας πάρουμε τις ενδορφίνες. Αμέσως μετά τον τοκετό καθώς μητέρα και παιδί βρίσκονται δίπλα-δίπλα, ο εγκέφαλός τους είναι γεμάτος οπιοειδή και γνωρίζουμε ότι τα οπιοειδή δημιουργούν μια κατάσταση εξάρτησης, σύνδεσης. Το ίδιο επαναλαμβάνεται και με τους σεξουαλικούς συντρόφους, το ίδιο και με τον θηλασμό, γιατί και τότε εκκρίνονται ενδορφίνες που ένα μέρος τους μάλιστα περνάει στο γάλα.

Όλες οι εκφράσεις της σεξουαλικής ζωής, αναχαιτίζονται από υψηλά επίπεδα αδρεναλίνης. Είναι λογικό σε περίπτωση κινδύνου, η προτεραιότητα να δίνεται στην επιβίωση και όχι στην αναπαραγωγή.Έτσι λοιπόν εφόσον τα επίπεδα της αδρεναλίνη ς είναι υψηλά οι άνθρωποι δεν γεννούν, δεν κάνουν έρωτα, δεν παράγουν γάλα. Μετά δε από κάθε έκφραση της σεξουαλικής ζωής, κάτι εκ βάλλεται αντανακλαστικά: το σπέρμα, το έμβρυο, το γάλα.

Αυτά τα κοινά γνωρίσματα των εκφράσεων της σεξουαλικής ζωής μας κάνουν να αναρωτιόμαστε: σε μια κοινωνία που η διαδικασία του τοκετού συνεχώς διαταράσσεται, μήπως προκαλούμε διαταραχές σε όλη την σεξουαλικότητα;

Αν είσαστε λοιπόν επαγγελματίας στο χώρο τον μαιευτικό πρέπει να σας απασχολεί το πώς θα κατεβάσετε το επίπεδο της αδρεναλίνης.

Προσέξτε λοιπόν μήπως το δωμάτιο είναι κρύο, μήπως η γυναίκα πεινάει, μήπως στο περιβάλλον είναι κάποιος φοβισμένος, γιατί από την εμπειρία μου, η υψηλή αδρεναλίνη είναι κολλητική. Ξέρουμε επίσης ότι το νερό σε θερμοκρασία σώματος κρατάει χαμηλά επίπεδα αδρεναλίνης. Στην τελευταία όμως φάση του τοκετού, τότε που το μωρό κοντεύει να γεννηθεί, τότε πραγματικά, φυσιολογικά, η έκκριση αδρεναλίνης αυξάνεται, σ’ αυτή τη φάση η γυναίκα έχει την ανάγκη να σηκωθεί, να κρατηθεί από κάπου, γιατί με την αδρεναλίνη δυναμώνουν οι μυς, το αίμα διοχετεύεται προς τους μυς. Μπορεί επίσης να έχει διεσταλμένες κόρες, λέει ότι διψάει και θέλει να πιει μερικές γουλιές νερό αυτά δείχνουν έκκριση. αδρεναλίνης.

Δεν χρειάζεται κολπική εξέταση για να καταλάβετε ότι το μωρό έρχεται.Η μητέρα λόγω της υψηλής αδρεναλίνης είναι σε εγρήγορση, έτοιμη να προασπίσει το μωρό της αν χρειασθεί. Ξέρετε πόσο επικίνδυνα είναι τα ζώα αν τα πλησιάσεις, ενώ έχουν νεογέννητα. Το δε μωρό σ’ αυτή την φάση ελευθερώνει νοραδρεναλίνη. Με αυτή την ορμόνη βοηθιούνται οι πνεύμονές του, ενισχύεται ο μυϊκός τόνος και οι κόρες του είναι ιδιαίτερα διεσταλμένες. Οι δε μητέρες ελκύονται από τα τεράστια μάτια του μωρού τους, κοιτάζονται οι δυο τους με ενθουσιασμό. Θυμάστε τον Tinbergen και το θέμα του αυτισμού. Τα επίπεδα λοιπόν ωκυτοκίνης αυξάνουν ακόμα περισσότερο μετά τον τοκετό πράγμα που διευκολύνει την έξοδο του πλακούντα. Υπάρχει και άλλη αλυσίδα εκκρίσεων στη διάρκεια του τοκετού: ο φυσιολογικός πόνος προκαλεί έκκριση β-ενδορφινών, οι δε β-ενδορφίνες βοηθούν στην απελευθέρωση προλακτίνης που σημαίνει παραγωγή γάλακτος αλλά και ενδιαφέρον για το μωρό.



Καταλαβαίνετε λοιπόν πόσο σημαντική είναι η πρώτη ώρα μετά τον τοκετό, αλλά και για έναν ακόμα λόγο: Τα νεογέννητα δεν έχουν μικροοργανισμούς αλλά σε λίγες ώρες θα αποικισθούν από τεράστιο αριθμό μικροβίων.

Ξέρουμε ότι τα νεογνά έχουν παρόμοια με της μητέρας τους επίπεδα ανοσοσφαιρινών, γιατί οι ανοσοσφαιρίνες αυτές περνούν τον πλακούντα και έχουν λοιπόν έτοιμα αντισώματα για τα μικρόβια της μητέρας τους. Μικρόβια που δεν έχει η μητέρα τους είναι επικίνδυνα για αυτά. Οι μικροβιολόγοι λένε ότι όταν ένα πεδίο είναι άσηπτο θα κυριαρχήσουν τα πρώτα μικρόβια που θα το αποικίσουν. Από μικροβιολογική λοιπόν άποψη το νεογνό χρειάζεται να είναι σε επαφή με ένα και μόνο άτομο, την μητέρα και με την βοήθεια του πρωτογάλακτος θα αρχίσει ο αποικισμός του εντέρου. Είναι άξιο απορίας γιατί σε τόσους πολιτισμούς υπήρχαν μέθοδοι – ιεροτελεστίες για να χωρίσουν το παιδί απ’ τη μητέρα τις πρώτες ώρες μετά τον τοκετό εμποδίζοντας όσο μπορούσαν την πρώτη τους επαφή με το βλέμμα π. χ. ήταν πολύ διαδεδομένο σε όλες τις ηπείρους ότι το πρόγαλο έβλαπτε ή ότι έπρεπε αμέσως να το φασκιώσουν το μωρό κτλ. Με τον τρόπο μας το συνεχίζουμε και εμείς σήμερα.

Μετάφραση Επιμέλεια: Ευαγγελία Φιλιππάκη


απο: εδω
"

τοκετος στο σπιτι: ποσο ασφαλης ειναι?

Ζητημα πολλων αντιπαραθεσεων και μεγαλων ... μαλλιοτραβηγματων!!
Γιατροι , μαιες , μαμαδες, μπαμπαδες , πεθερες ολοι διαφωνουν σε κατι.
Φυσικα και δεν υπαρχει μια απαντηση στο ερωτημα και δεν υπαρχει καποιος απο τους παραπανω που να εχει δικιο ή αδικο
Η γνωμη μου ειναι οτι ο πιο ασφαλες τοπος να γεννησει μια γυναικα ειναι εκει που νιωθει εκεινη τη μεγαλυτερη ασφαλεια.
Αλλα ας δουμε την επιστημονικη αποψη..


Θάνος Παπαθανασίου :

Σε διεθνή κλίμακα, οι εγκυμονούσες χωρίς προβλήματα μπορούν να επιλέξουν πού επιθυμούν να γεννήσουν. Οι δε επιλογές είναι τυπικά τρεις: στο σπίτι, σε μονάδα φυσικού τοκετού υπό την επίβλεψη μαιών και σε οργανωμένο μαιευτήριο υπό την επίβλεψη ιατρών και μαιών.

Το θέμα του τοκετού στο σπίτι έχει πολυσυζητηθεί και αποτελεί σημείο αντιπαλότητας μεταξύ πολλών ιατρών και μαιών. Από τη μια μεριά, ο τοκετός στο σπίτι είναι πιο φυσικός, η δε γυναίκα αισθάνεται καλύτερα στον χώρο της. Επιπλέον, μπορεί να είναι πιο οικονομικός, αφού δεν πληρώνει κανείς το μαιευτήριο.

Από την άλλη μεριά, υποστηρίζεται ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την έκβαση ενός τοκετού, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου η εγκυμοσύνη δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα ή κίνδυνο. Βέβαια, όσοι εκτελούν τοκετούς στο σπίτι διαβεβαιώνουν ότι, αν σε κάποια φάση υπάρχει ανησυχία για τη μητέρα ή το έμβρυο, μεσολαβούν άμεσα για τη μεταφορά της γυναίκας στο μαιευτήριο.

Μια πρόσφατα δημοσιευμένη μεγάλη έρευνα από την Αγγλία εξέτασε ακριβώς αυτό το επίμαχο θέμα του τόπου όπου διεξάγεται ο τοκετός, ανάλογα με τα δεδομένα της εγκυμοσύνης. Εκτιμάται ότι τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής θα βοηθήσουν τις γυναίκες στη λήψη σωστών αποφάσεων σχετικά με τον τοκετό τους.

Η έρευνα έδειξε ξεκάθαρα ότι το ποσοστό παρεμβάσεων ήταν σαφώς μικρότερο στις γυναίκες που ξεκινούσαν να γεννήσουν στο σπίτι σε σύγκριση με εκείνες που επέλεγαν εξαρχής το μαιευτήριο. Στις παρεμβάσεις αυτές συμπεριλαμβάνονταν η λιγότερη χρήση αναλγησίας, ορών, επισιοτομής, βεντούζας ή εμβρυουλκών.

Στις γυναίκες που γεννούσαν τα δεύτερα ή τρίτα παιδιά τους στο σπίτι, η έκβαση ήταν εξίσου καλή για μαμάδες και μωρά σε σχέση με τη γέννα στο μαιευτήριο. Παρ' όλα αυτά, οι γυναίκες στο πρώτο τους παιδί είχαν πιο συχνά σοβαρά συμβάντα κατά τη γέννα και, επακόλουθα, σοβαρές επιπλοκές. Επίσης, η πιθανότητα οι γυναίκες αυτές να χρειαστούν μεταφορά σε οργανωμένο μαιευτήριο ήταν αρκετά μεγάλη (της τάξεως του 45%).

Με βάση τα παραπάνω, η μελέτη συμπέρανε ότι για τις πολυτόκους (2ο ή και παραπάνω παιδί), ο τοκετός στο σπίτι δεν είναι λιγότερο ασφαλής από το μαιευτήριο και, ταυτόχρονα, εξασφαλίζει χαμηλότερα ποσοστά παρεμβάσεων στη μητέρα. Αντίθετα, οι πρωτότοκες γυναίκες καλό είναι να προτιμούν τα οργανωμένα μαιευτήρια. Εφόσον ο τοκετός τους διεξαχθεί χωρίς επιπλοκές, δεν είναι καθόλου παράλογο να προτιμήσουν τον τοκετό στο σπίτι στις επόμενες εγκυμοσύνες.

http://www.naturalbirth.gr:

-Κάθε γυναίκα που το επιθυμεί και η πορεία της εγκυμοσύνης της είναι φυσιολογική έχει δικαίωμα να ζητήσει να γεννήσει στο σπίτι της.
-Το 1992 η Παγκόσμια Ομοσπονδία Μαιευτήρων – Γυναικολόγων (FIGO) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι: «Κάθε γυναίκα θα πρέπει να μπορεί να γεννήσει εκεί που νοιώθει ασφάλεια και από πλευράς τόπου κατά το δυνατόν περιφερικότερα, εφ΄όσον εκεί είναι δυνατή η απαιτούμενη φροντίδα».
-Να μην ξεχνάμε ότι και εμείς οι άνθρωποι είμαστε θηλαστικά και όπως τα θηλαστικά απομονώνονται και κρύβονται για να γεννήσουν, έτσι και εμείς χρειαζόμαστε ένα ιδιωτικό χώρο, όπου μπορεί να εξελιχθεί ανεμπόδιστα η λεπτή και πολύπλοκη λειτουργία της γέννησης
-Όλοι γνωρίζουμε ότι εμείς οι γυναίκες γεννάμε με επιτυχία σ’ αυτόν τον πλανήτη εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Το σώμα της γυναίκας είναι φτιαγμένο έτσι ώστε να γεννά, να παράγει ΖΩΗ!!
- Έρευνες έχουν δείξει ότι το 95%των εγκύων γυναικών είναι ικανές αν τις υποστηρίξουμε να γεννήσουν Φυσικά
ΧΑΜΗΛΑ ΤΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΤΩΝ ΤΟΚΕΤΩΝ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ:
  • 1990: ΣΕ ΣΥΝΟΛΟ 102.229 ΤΟΚΕΤΩΝ
Ο,6% ΕΓΙΝΑΝ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
98,9% ΕΓΙΝΑΝ ΣΤΟ ΜΑΙΕΥΤΗΡΙΟ
  • 2006:ΣΕ ΣΥΝΟΛΟ 112.042 ΤΟΚΕΤΩΝ
1,12%Ο ΕΓΙΝΑΝ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΤΗΡΙΞΟΥΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΝΑ ΓΕΝΝΗΣΕΙ ΣΠΙΤΙ!!!!

Στεφανος Χανδακας:
Εάν σκέφτεστε τη γέννα στο σπίτι, ενημερώστε τον γιατρό σας. Ορισμένοι θεωρούν ότι οι γυναίκες δεν θα πρέπει να γεννούν στο σπίτι καθώς είναι επικίνδυνο. Έρευνες έχουν δείξει ότι η γέννα στο σπίτι είναι το ίδιο ασφαλής με αυτή στο νοσοκομείο για τις γυναίκες που έχουν γέννες χωρίς επιπλοκές. Έχετε το δικαίωμα αν θέλετε να γεννήσετε στο σπίτι. Ο γιατρός σας ή η μαία σας μπορεί να σας συμβουλέψουν ενάντια σε αυτό εάν θεωρούν ότι υπάρχει ρίσκο επιπλοκών κατά την γέννα. Παρόλα αυτά, αυτό είναι δύσκολο να διαγνωστεί εάν αυτή είναι η πρώτη σας γέννα.
Η φροντίδα στο ιατρείο του γιατρού σας μπορεί να είναι πιο προσωπική μιας και γνωρίζετε τα άτομα που θα σας φροντίσουν. Εάν το ιατρείο είναι μέρος κάποιου κεντρικού νοσοκομείου, τότε υπάρχουν οι εγκαταστάσεις για τυχόν επείγουσες περιπτώσεις.






Μαιευτήριο ή σπίτι;


Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΑ ΜΑΙΕΥΤΗΡΙΑ ΣΗΜΕΡΑ
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΜΑΙΕΥΤΗΡΙΩΝ
•  Νέες εξελίξεις – νέα δεδομένα
•  Προγραμματισμένος τοκετός
•  Επιπρόσθετη πηγή άγχους
•  Χρήση ωκυτοκίνης, αναλγητικών
•  Συνεχής καρδιοκοτογραφικός έλεγχος
•  Επισκληρίδιος αναλγησία
•  Ύπτια θέση
•  Εναλλαγή προσώπων
•  Έλλειψη ιδιωτικότητας
•  Έντονα ηχητικά ερεθίσματα
•  Περινεοτoμή
•  Οι μητέρες και τα νεογέννητα αντιμετωπίζονται σαν ασθενείς
•  Ποιότητα φροντίδας

ΓΙΑΤΙ ΕΝΑ ΖΕΥΓΑΡΙ ΕΠΙΛΕΓΕΙ ΝΑ ΓΕΝΝΗΣΕΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ;
•   Η ανάγκη να βιώσουν οι ίδιοι τη γέννηση του παιδιού τους.
•  Να νοιώσουν την ομορφιά και την οικειότητα του χώρου τους.
•  Η ευχαρίστηση να έχουν κοντά τους ανθρώπους που τους επέλεξαν και έχουν ανάγκη την συμπαράσταση τους.
•  Να είναι αυτοί οι οικοδεσπότες και εμείς οι «ειδικοί» επισκέπτες.
•  Να μην υποστεί η επίτοκος την αναγκαστική και υποχρεωτική ταπείνωση των πράξεων ρουτίνας του νοσοκομείου όπως: υποκλυσμός – ευπρεπισμός κ.τ.λ.
•  Να μην είναι υποχρεωμένη η επίτοκος να είναι ξαπλωμένη με το monitor συνδεδεμένο στη κοιλιά της , με τον ορό στο χέρι της και το οξυγόνο και το πιεσόμετρο σε απόσταση αναπνοής
•  Να μην υποστεί το ρίσκο των περιττών ιατρικών πρακτικών.
•  Να μην υποστούν (η μητέρα και το μωρό) την επίδραση των φαρμακευτικών ουσιών.
•  Για να πάρει εκείνη πρώτη στην αγκαλιά της το παιδί της και να το κρατήσει κοντά της όσο θέλει.
•  Για να μοιραστούν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα τον ερχομό του παιδιού τους και όχι με πρόσωπα με μάσκες, γάντια και παγωμένα χαμόγελα.
•  Να μην υποστούν τον αποχωρισμό των παιδιών τους όταν έχουν ήδη και άλλο παιδί-ά..
•  Αυτή η μεγάλη γιορτή να γίνει στο σπίτι τους. Είναι τα πρώτα γενέθλια του παιδιού τους.
"

πλακουντας: θεση και ηλικια



Πριν από τη μεγάλη διάδοση των υπερήχων και την εφαρμογή τους στη Μαιευτική, η εντόπιση του πλακούντα ήταν πραγματικό πρόβλημα για το μαιευτήρα. Κύριο ενδιαφέρον υπήρχε να διαγνωσθεί ο προδρομικός πλακούντας ή η πρόωρη αποκόλληση του. Σήμερα με τη χρήση των υπερήχων όχι μόνο δεν υπάρχει πρόβλημα στην εντόπιση του πλακούντα, αλλά δίνεται και η δυνατότητα ακόμα να εξεταστεί η υφή και η ωριμότητα του, η παρουσία ενδοπλακουντικών βλαβών, οι περιπτώσεις ανώμαλης πρόσφυσής του, η αποκόλληση του πλακούντα καθώς και η οπισθοπλακούντια περιοχή.

Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια ο πλακούντας λαμβάνει ιδιαίτερης προσοχής για την αξιολόγηση της σωστής εμβρυϊκής ανάπτυξης. Η εξέταση του πλακούντα από έναν ειδικό υπερηχογραφιστή σε μία μη ομαλή κύηση μπορεί να δώσει απαντήσεις όσο αφορά στα αίτια και το χρονοδιάγραμμα αυτού του δυσμενούς αποτελέσματος. Επειδή οι αλλαγές στον πλακούντα προηγούνται καταστάσεων στο έμβρυο, ο υπερηχογραφιστής μπορεί να χρησιμοποιεί την εμφάνιση του πλακούντα ως ένα σύστημα προειδοποίησης. Για αυτό το λόγο και ο πλακούντας αναφέρεται ως το « μαύρο κουτί » της εγκυμοσύνης.

Η ωριμότητα του πλακούντα στο υπερηχογράφημα – Βαθμολογία

Με την πάροδο της εγκυμοσύνης η υπερηχογραφική εικόνα του πλακούντα υφίσταται αλλαγές. Μετά το τέλος του πρώτου τριμήνου, το χόριο, το παρέγχυμα του πλακούντα και ο βασικός φθαρτός μπορεί να φανούν καθαρά, οπότε και παρακολουθείται η εξέλιξή τους. Επιπλέον, συμβαίνει σταδιακή εναπόθεση ασβεστίου στον πλακούντα κάτι που θεωρείται μία φυσιολογική διεργασία. Μακροσκοπικά, οι ασβεστοποιημένες περιοχές φαίνονται πιο συχνά μετά την 36η εβδομάδα της εγκυμοσύνης στο 19% των περιπτώσεων. Οι περιοχές αυτές βρίσκονται συνήθως στη βασική περιοχή του πλακούντα, αλλά μπορεί να βρεθούν και στο παρέγχυμά του σε εναποθέσεις ινικής ή σε έμφρακτα του πλακούντα. Στο υπερηχογράφημα εμφανίζονται ως ισχυρές αντανακλάσεις στο παρέγχυμα που παράγουν «ακουστική σκιά» πίσω τους. Όλα τα παραπάνω υπερηχογραφικά ευρήματα στις περιοχές αυτές αποτέλεσαν τη βάση για ένα σύστημα βαθμολόγησης που χρησιμοποιείται για να περιγραφεί ο πλακούντας καθώς ωριμάζει ( Grannum και συν., 1979 ).

Βαθμός 0 ( Grade 0 ). Τέλος 1ου τριμήνου – Αρχές 2ου τριμήνου.
Όλοι οι πλακούντες αρχίζουν με αυτή την εμφάνιση. Το χόριο είναι λείο. Το παρέγχυμα του πλακούντα είναι τελείως ομοιογενές και η βασική στιβάδα στερείται αντανακλάσεων (Εικ.1 ).

Βαθμός I ( Grade I ). Μέσα 2ου τριμήνου – Αρχές 3ου τριμήνου.
To χόριο εμφανίζει ελαφρούς κυματισμούς. Όταν το έμβρυο βρίσκεται πολύ κοντά, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί το στοιχείο αυτό. Το παρέγχυμα του πλακούντα εμφανίζει ηχογενείς περιοχές που διανέμονται τυχαία. Πρόκειται για γραμμές με μήκος 2-4 mm σε μήκος, που έχουν τον επιμήκη άξονά τους παράλληλο με τον επιμήκη άξονα του πλακούντα. Η βασική στιβάδα παραμένει χωρίς αντανακλάσεις (Εικ.2 )

Βαθμός II ( Grade II ). Τέλη 3ου τριμήνου.
Τώρα το χόριο εμφανίζει εγκοπές στην επιφάνειά του. Μπορεί να υπάρχουν προεκτάσεις των εγκοπών (σαν κόμματα) από το χόριο προς το παρέγχυμα του πλακούντα, αλλά δεν επεκτείνονται σε όλη την απόσταση μέχρι τη βασική στιβάδα. Στο παρέγχυμα διατηρούνται οι τυχαία κατανεμημένες ηχογενείς περιοχές, αλλά γίνονται πιο έντονες. Στη βασική στιβάδα έχουμε γραμμοειδείς ηχογενείς περιοχές με τον επιμήκη άξονά τους παράλληλο με τον επιμήκη άξονα του πλακούντα, που αποτελούν το κύριο χαρακτηριστικό του βαθμού I (Εικ.3 ).

Βαθμός III ( Grade III ). 39η εβδομάδα – Τέλος εγκυμοσύνης.
Το χόριο έχει πολλές εγκοπές. Η προέκταση των εγκοπών αυτών φθάνει μέχρι τη βασική στιβάδα χωρίζοντας τον πλακούντα σε διαμερίσματα ( κοτυληδόνες ). Τουλάχιστο δύο πλήρη διαφράγματα πρέπει να υπάρχουν για να βαθμολογήσουμε ως III. Το παρέγχυμα του πλακούντα μπορεί να εμφανίσει περιοχές χωρίς αντανακλάσεις, που παριστάνουν τις κεντρικές περιοχές των κοτυληδόνων χωρίς λάχνες. Οι αντανακλάσεις στη βασική στιβάδα που εμφανίζονται στο βαθμό II παραμένουν και στο βαθμό III αλλά μπορεί να γίνουν πιο ισχυρές και έχουν « ακουστική σκιά » πίσω τους (Εικ.4 ).

Δεν είναι συνηθισμένο να υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι πλακούντα στο ίδιο υπερηχογράφημα. Αν όμως συμβεί αυτό λαμβάνεται υπόψη ο μεγαλύτερος βαθμός. Πολλοί παράγοντες άλλωστε συνοδεύουν την ωριμότητα του πλακούντα. Μεταξύ αυτών, το ασβέστιο και η ινική με τις εναποθέσεις τους στον πλακούντα είναι υπεύθυνοι για τη χαρακτηριστική εμφάνιση που περιγράφηκε.

Η τεχνική που χρησιμοποιείται για την εξέταση του πλακούντα στο υπερηχογράφημα έχει μεγάλη σημασία για τη βαθμολόγησή του. Η δέσμη των υπερήχων πρέπει να είναι κάθετη στον επιμήκη άξονα του πλακούντα. Προβλήματα υπάρχουν όταν ο πλακούντας βρίσκεται σε πλάγια θέση ή στον πυθμένα, οπότε εξετάζει κανείς εγκάρσια στον επιμήκη άξονα, αντί να είναι σε ορθή γωνία με τον πλακούντα.
Εικ. 1. Πλακούντας βαθμού ωριμότητας 0. Λείο χόριο, ομοιογενές παρέγχυμα, βασική στιβάδα χωρίς αντανακλάσεις

Εικ. 2. Πλακούντας βαθμού ωριμότητας I. Χόριο με ελαφρούς κυματισμούς, παρέγχυμα με ηχογενείς περιοχές, βασική στιβάδα χωρίς αντανακλάσεις.

Εικ. 3. Πλακούντας βαθμού ωριμότητας II. Χόριο με εγκοπές, παρέγχυμα με ηχογενείς περιοχές, βασική στιβάδα με γραμμοειδείς αντανακλάσεις.

Εικ. 4. Πλακούντας βαθμού ωριμότητας III. Χωρισμός σε κοτυληδόνες, με κεντρικές περιοχές χωρίς αντανακλάσεις, βασική στιβάδα με ισχυρές αντανακλάσεις λόγω αποτιτανώσεων.


Η βαθμολογία του πλακούντα και η ωριμότητα των πνευμόνων του εμβρύου
Ο Grannum και συν. (1979) ανακοίνωσαν συσχέτιση μεταξύ των βαθμών του πλακούντα και της εμβρυϊκής πνευμονικής ωριμότητας. Σε ασθενείς με φυσιολογική εγκυμοσύνη στις 4 τελευταίες εβδομάδες της εγκυμοσύνης, ο βαθμός I συνοδεύεται με 67,6% θετική σχέση λεκιθίνης – σφιγγομυελίνης ( L/S ), ο βαθμός II με 87,5% και ο βαθμός III με 100%!! Πολλοί ερευνητές ανακοίνωσαν παρόμοια αποτελέσματα και μάλιστα χρησιμοποιώντας real-time συσκευές. Άλλοι ερευνητές διαφωνούν με τη συσχέτιση ωριμότητας στο βαθμό III και αναφέρουν περιπτώσεις που δεν είχαν καλά αποτελέσματα σε νεογνά με ώριμο πλακούντα στο υπερηχογράφημα.

Επιπλέον ένα νέο σύστημα βαθμολόγησης έχει αναπτυχθεί για να βελτιωθεί η πρόβλεψη της πνευμονικής ωριμότητας των νεογνών σε σχέση με τον πλακούντα. Αυτό το σύστημα ταξινομεί τον πλακούντα σε:
  • Ανώριμο: Βαθμός 0 μέχρι II χωρίς καθόλου βαθμό III
  • Ενδιάμεσο: Μερικά τμήματα του πλακούντα βαθμολογούνται ως III
  • Ώριμο: Εξολοκλήρου πλακούντας βαθμού III

Η κύρια διαφορά ανάμεσα στις δύο ταξινομήσεις είναι ότι στην τροποποιημένη ταξινόμηση μόνο οι πλακούντες που παρουσιάζουν βαθμό 3 σε όλο το τμήμα τους θεωρούνται ώριμοι.

Η βαθμολογία του πλακούντα και η ηλικία εγκυμοσύνης
Ο βαθμός 0 του πλακούντα παριστάνει το αρχικό στάδιο για όλους τους πλακούντες. Ο μέσος όρος ηλικίας για τον κάθε βαθμό είναι 31 εβδομάδες για το βαθμό I, 36 εβδομάδες για το βαθμό II και 38 εβδομάδες για το βαθμό III. Ο πλακούντας δεν περνάει υποχρεωτικά όλα τα στάδια της ωριμότητας. Όσο αφορά την παράταση της εγκυμοσύνης αναφέρεται ότι μετά την 42η εβδομάδα το 55% των πλακούντων είναι βαθμού II και το 45% βαθμού III, ενώ είναι ασυνήθιστο να βρει κανείς βαθμό I πλακούντα.

Η βαθμολογία του πλακούντα και οι επιπλοκές της εγκυμοσύνης
Η εξέταση του πλακούντα σε εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου, με ιδιοπαθή υπέρταση, προεκλαμψία, διαβήτη, υπολειπόμενη ανάπτυξη στο έμβρυο ή έμβρυα Rh ευαισθητοποιημένων μητέρων μπορεί να αποκαλύψει μία επιβράδυνση ή επιτάχυνση στη διαδικασία ωρίμανσης. Σε ασθενείς με ιδιοπαθή υπέρταση και υπολειπόμενη ανάπτυξη του εμβρύου μπορεί να εμφανίζεται μία επιτάχυνση στην ωρίμανση. Θεωρείται συνηθισμένο φαινόμενο να βρίσκει κανένας ένα πλακούντα βαθμού III πριν από την 35η εβδομάδα σε εγκυμοσύνη που επιπλέκεται με προεκλαμψία. Αντίθετα σε μία Rh ευαισθητοποιημένη μητέρα μπορεί να υπάρχει επιβράδυνση στην ωρίμανση, ενώ ένας βαθμός 0 που εμφανίζεται μετά την 32η εβδομάδα πρέπει να βάζει σε σκέψεις για παρουσία διαβήτη της εγκυμοσύνης και να γίνεται ανάλογη διερεύνηση. Θεωρείται δηλαδή, ότι όπως επιβραδύνεται η ωριμότητα των πνευμόνων, έτσι επιβραδύνεται και η ωριμότητα του πλακούντα στις καταστάσεις αυτές.

Ωστόσο, στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι σήμερα, με τη χρήση του Doppler στη μαιευτική, η βαθμολόγηση της ωριμότητας του πλακούντα κατά Grannum από πολλούς ερευνητές και μαιευτήρες τείνει να εκλείψει.

Θέση του πλακούντα
Ο εντοπισμός του πλακούντα αποτελεί μέρος της συνηθισμένης εξέτασης στη μαιευτική υπερηχογραφία. Για τον καθορισμό της θέσης του πλακούντα είναι απαραίτητος ο σωστός προσανατολισμός.

Μεγάλο ποσοστό πλακούντων εντοπίζονται στο πρόσθιο τοίχωμα της μήτρας, ώστε να καταλαμβάνουν το πάνω μέρος της οθόνης στη συσκευή των υπερήχων (Εικ.5). Αυτή η εντόπιση σε συνδυασμό με παχύσαρκη ασθενή, δημιουργεί προβλήματα στην απεικόνιση των διαφόρων υφών και οργάνων στο έμβρυο. Αντίθετα, σε πλακούντα που προσφύεται στο οπίσθιο τοίχωμα της μήτρας και εμφανίζεται στο κάτω μέρος της οθόνης, υπάρχει καμία φορά πρόβλημα από την παρεμβολή του εμβρύου και την ακουστική σκιά που παράγουν τα συμπαγή του στοιχεία (οστά). Αρκετοί πλακούντες επεκτείνονται ή εντοπίζονται αποκλειστικά στον πυθμένα της μήτρας (Εικ.6). Τις περισσότερες όμως φορές ο πλακούντας καταλαμβάνει το πρόσθιο ή το οπίσθιο τοίχωμα της μήτρας με επέκταση προς το δεξιό ή αριστερό πλάγιο τοίχωμα.
Εικ.5. Πλακούντας πρόσθιου τοιχώματος. Διαφέρει από το υπόλοιπο τοίχωμα της μήτρας, γιατί οι υμένες αντανακλούν έντονα (βέλη).

Εικ.6. Πυθμενικός Πλακούντας


Προδρομικός πλακούντας
Ιδιαίτερη σημασία για την έκβαση μίας εγκυμοσύνης έχει ο πλακούντας που εμφυτεύεται και αναπτύσσεται στο κατώτερο τμήμα της μήτρας και ονομάζεται προδρομικός.

Χαμηλή εντόπιση του πλακούντα σε πρώιμα στάδια (πριν την 20η εβδομάδα) αποκαλύπτεται υπερηχογραφικά σε ποσοστό 5% περίπου. Συνήθως όμως δε δημιουργεί προβλήματα στην κάθοδο του εμβρύου τη στιγμή του τοκετού, αφού στο 90% των περιπτώσεων παρατηρείται «μετατόπιση» του πλακούντα σε φυσιολογικές θέσεις. Αυτό το φαινόμενο αναφέρθηκε για πρώτη φορά το 1973 και περιγράφηκε ως «μετανάστευση του πλακούντα». Οφείλεται στο ότι καθώς προχωρεί η εγκυμοσύνη το κατώτερο τμήμα της μήτρας διατείνεται και συμπαρασύρει τον πλακούντα προς τα άνω (Εικ.7). Συμβαίνει κυρίως όταν ο πλακούντας προσφύεται στο οπίσθιο τοίχωμα, ενώ νεότερες μελέτες απέδειξαν ότι ακόμα και παραχείλιοι ή επιχείλιοι πλακούντες, διαπιστωμένοι μεταξύ 20 και 30 εβδομάδων, μεταναστεύουν προς τα άνω, κάτι όμως που δεν παρατηρείται στους επιπωματικούς. Ο προδρομικός πλακούντας δε φαίνεται να μετακινείται προς τα άνω μετά την 30η εβδομάδα.

Στο 3ο τρίμηνο της κύησης παρουσιάζεται σε συχνότητα 0,5-1%.
Εικ.7. «Μετανάστευση του πλακούντα». Καθώς προχωρεί η εγκυμοσύνη το κατώτερο τμήμα της μήτρας διατείνεται και συμπαρασύρει τον πλακούντα προς τα άνω.

Ανάλογα με τη θέση ανάπτυξης του προδρομικού πλακούντα, όπως διαπιστώνεται υπερηχογραφικά, διακρίνουμε 4 βαθμούς της επιπλοκής αυτής (Εικ.8):
  1. Βαθμός I ή χαμηλή πρόσφυση: ο πλακούντας επεκτείνεται στο κατώτερο τμήμα της μήτρας, αλλά δεν φθάνει στο έσω τραχηλικό στόμιο.
  2. Βαθμός II ή παραχείλιος: ο πλακούντας φθάνει στο έσω τραχηλικό στόμιο, αλλά δεν το καλύπτει (Εικ.10).
  3. Βαθμός III ή επιχείλιος : ο πλακούντας καλύπτει το έσω τραχηλικό στόμιο, αλλά όταν ο τράχηλος αρχίσει να διαστέλλεται, δεν καλύπτεται πλήρως (Εικ.9, Εικ.11).
  4. Βαθμός IV ή επιπωματικός (συμμετρικός ή ασύμμετρος πλήρης): ο πλακούντας καλύπτει πλήρως το έσω τραχηλικό στόμιο και τη στιγμή της διαστολής του τραχήλου. Ο πλακούντας μπορεί να προσφύεται και στα δύο τοιχώματα εκατέρωθεν του έσω τραχηλικού στομίου (συμμετρικός) ή στο ένα από τα δύο τοιχώματα (ασύμμετρος).(Εικ.12, Εικ.13).

Ακόμη, οι βαθμοί I και II του προδρομικού πλακούντα αναφέρονται ως ελάσσονες και οι βαθμοί III και IV ως μείζονες.

Προδιαθεσικοί παράγοντες του προδρομικού πλακούντα είναι η πολυτοκία, η μεγάλη ηλικία της μητέρας, η πολύδυμη κύηση, η παρουσία ενδομητρικών συμφύσεων ή ινομυωμάτων στον πυθμένα της μήτρας, η προηγούμενη Καισαρική τομή ή ινομυωματεκτομία και το κάπνισμα.

Ο προδρομικός πλακούντας εκδηλώνεται με κύριο σύμπτωμα την κολπική αιμορραγία, η οποία τις περισσότερες φορές είναι μικρής έντασης, ενώ σπάνια μπορεί να είναι μεγάλη και να προκαλέσει ολιγαιμικό shock στην έγκυο (επιπωματικός πλακούντας). Σε ποσοστό 7% περίπου είναι ασυμπτωματικός και διαγιγνώσκεται τυχαία στο συνήθη υπερηχογραφικό έλεγχο. Συχνά συνδυάζεται με ανώμαλο σχήμα και προβολή του εμβρύου, όταν η εγκυμοσύνη φθάσει στο τέλος. Δηλαδή, η προβολή μπορεί να είναι ισχιακή και το σχήμα εγκάρσιο, ενώ στην κεφαλική προβολή η κεφαλή παραμένει σε υψηλά επίπεδα εντός της πυέλου

Εικ.8.

Εικ.9. Επιχείλιος πλακούντας (Ρ) που καλύπτει το έσω τραχηλικό στόμιο με το 1/5 της μάζας του. Αιμάτωμα (βέλος) μεταξύ πλακούντα(<) και έσω τραχηλικού στομίου(***). (α) Αμνιακό υγρό.

Εικ.10. Παραχείλιος πλακούντας (Ρ) που πλησιάζει το έσω τραχηλικό στόμιο (βέλος).

Εικ.11. Επιχείλιος πλακούντας (Ρ) που καλύπτει το έσω τραχηλικό στόμιο (βέλος).

Εικ.12. Επιπωματικός πλακούντας (Ρ) που καλύπτει το έσω τραχηλικό στόμιο (ΙΟ) του τραχήλου ( C). (ΕΟ) έξω τραχηλικό στόμιο, (Β) ουροδόχος κύστη, (Α) Αμνιακό υγρό, (F) έμβρυο.

Εικ.13. Επιπωματικός πλακούντας.


Υπερηχογραφική Προσπέλαση Προδρομικού Πλακούντα
Η μέθοδος εκλογής για τη διάγνωση του προδρομικού πλακούντα είναι οι υπέρηχοι. Το διακοιλιακό υπερηχογράφημα θέτει τη διάγνωση σε ποσοστό που κυμαίνεται από 90-98%. Τα σπάνια διαγνωστικά λάθη οφείλονται:
  • Σε υπερδιάταση της ουροδόχου κύστης. Η υπερπλήρης κύστη πιθανόν συμπιέζει το πρόσθιο μυομήτριο του κατώτερου τμήματος της μήτρας προς το οπίσθιο, με αποτέλεσμα τη φαινομενική τοποθέτηση του έσω τραχηλικού στομίου μερικά εκατοστά εγγύς της πραγματικής του θέσης. Εάν το φαινομενικό μήκος του τραχήλου είναι περίπου 3,5εκ., είναι πιθανό ότι ο τράχηλος επιμηκύνεται τεχνητά από τον υπερκείμενο όγκο της κύστης. Για να αποκλείσουμε την ύπαρξη προδρομικού πλακούντα θα πρέπει να ξαναεξετάσουμε υπερηχογραφικά την έγκυο αφού αδειάσει εν μέρει την ουροδόχο κύστη (Εικ.14).
  • Στην παρουσία συστολών του μυομητρίου. Κατά τη συστολή το μυομήτριο γίνεται πιο παχύ ομοιάζοντας έτσι με πλακούντα. Εναλλακτικά, η συστολή μπορεί να έλκει το άκρο του πλακούντα προς το έσω τραχηλικό στόμιο. Εάν το πάχος του μυομητρίου φαίνεται να είναι μεγαλύτερο από 1,5εκ περίπου πρέπει να θεωρείται συστολή και να επαναληφθεί η εξέταση συνήθως μετά από 30 λεπτά.
  • Στην παρουσία ινομυωμάτων ή θρόμβων αίματος
  • Στην οπίσθια θέση του πλακούντα, όπου ο ακριβής προσδιορισμός του κάτω χείλους του παρεμποδίζεται από την κεφαλή του εμβρύου. Η εξέταση από τα πλάγια τοιχώματα της μήτρας μπορεί να υπερπηδήσει αυτό το εμπόδιο και να επιτρέψει την υπερηχογραφική απεικόνιση του κατώτερου τμήματος. Εναλλακτικά, τοποθετώντας την έγκυο σε θέση με την κεφαλή προς τα κάτω μπορεί να μετατοπιστεί το τμήμα του εμβρύου που προβάλλει και να φανεί το οπίσθιο μυομήτριο πάνω από το έσω τραχηλικό στόμιο.
Εικ.14. (Α, Β) Επιπωματικός Πλακούντας. Α. Ο πλακούντας καλύπτει και το πρόσθιο (λευκά βέλη) και το οπίσθιο(μαύρα βέλη) τοίχωμα εκατέρωθεν του έσω τραχηλικού στομίου. Δεν υπάρχει καμία αλλαγή στην εμφάνιση όταν η ουροδόχος κύστη είναι πλήρης. Β. Ο πλακούντας βρίσκεται στο κέντρο της περιοχής πάνω από το έσω τραχηλικό στόμιο (αστερίσκος).


Διακολπικό Υπερηχογράφημα
Η διακολπική υπερηχογραφία συμπληρώνει το διακοιλιακό υπερηχογράφημα στη διάγνωση του προδρομικού πλακούντα, ιδιαίτερα του οπισθίου, όταν αυτό δεν επαρκεί, αυξάνοντας έτσι τη διαγνωστική αξία των υπερήχων. Έχει βρεθεί ότι το διακολπικό υπερηχογράφημα (Εικ.15, Εικ.16) υπερτερεί έναντι του διακοιλιακού στο να θέσει τη διάγνωση και είναι πάντα σωστό στο να την αποκλείσει. Παρέχει εικόνα μεγαλύτερης ευκρίνειας αφενός γιατί χρησιμοποιείται μεγαλύτερη συχνότητα υπερήχων (6-7,5 MHz) και αφετέρου δεν παρεμβάλλεται τμήμα του εμβρύου ανάμεσα στη δέσμη ακτίνων και το κατώτερο οπίσθιο τοίχωμα. Επιπλέον, δε δημιουργείται κίνδυνος αιμορραγίας και ο χρόνος που απαιτείται για την εξέταση είναι μικρότερος.
 
Εικ.15. Διακολπικό υπερηχογράφημα

Εικ.16. Διακολπικό υπερηχογράφημα

Σε περιπτώσεις αμφιβολιών επιβάλλεται η κολπική εξέταση για τη διάγνωση του προδρομικού πλακούντα. Όμως πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή για να αποφεύγεται η πρόκληση μεγάλης αιμορραγίας.

Ενίοτε, έχει χρησιμοποιηθεί και διαπερινεϊκή υπερηχογραφία στη διάγνωση του επιπωματικού πλακούντα (Εικ.17).
Εικ.17 Επιπωματικός πλακούντας. Ο πλακούντας (Ρ) καλύπτει όλο το έσω τραχηλικό στόμιο (βέλος. F (Αμνιακό υγρό), C (Τράχηλος).

Στα χέρια ενός έμπειρου υπερηχογραφιστή, το υπερηχογράφημα στη διάγνωση του προδρομικού πλακούντα έχει μόνο ένα μικρό ποσοστό ψευδώς θετικών και ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων. Ωστόσο, πρέπει να επισημάνουμε το γεγονός ότι ένα ψευδώς θετικό αποτέλεσμα θα οδηγήσει πιθανόν σε παρατεταμένη νοσηλεία της εγκύου στο νοσοκομείο, στην επιβάρυνση της με αρκετές εξετάσεις και κυρίως με επιπρόσθετο άγχος για την έκβαση της εγκυμοσύνης της και τέλος, το κυριότερο, με μία Καισαρική τομή που θα μπορούσε να αποφευχθεί. Από την άλλη, όμως, ένα ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα περικλείει τον κίνδυνο μίας σοβαρής αιμορραγίας κατά τον τοκετό, που λανθασμένα δε θα αποδίδεται σε προδρομικό πλακούντα με άμεσο κίνδυνο για τη ζωή της μητέρας και του εμβρύου.

Βαθμός Διείσδυσης του Πλακούντα
Η υπερηχογραφική εξέταση του πλακούντα κατά το 3ο τρίμηνο της κύησης είναι σημαντική όχι μόνο για τον καθορισμό της θέσης πρόσφυσης του πλακούντα αλλά και για τον έλεγχο του βαθμού διείσδυσής του στο ενδομήτριο ή και στο μυομήτριο. Επιπλέον, η ύπαρξη προδρομικού πλακούντα στο υπερηχογράφημα θα πρέπει να βάζει σε υποψία τον υπερηχογραφιστή και για τυχόν διεισδυτικό πλακούντα εφόσον υπάρχει υψηλή συσχέτιση μεταξύ των δύο.

Όταν ο πλακούντας αναπτύσσεται σε μία περιοχή όπου ο υποκείμενος βασικός φθαρτός είναι ανεπαρκής ή απουσιάζει τελείως, υπάρχει σημαντική πιθανότητα οι πλακουντιακές λάχνες να διεισδύσουν στο μυομήτριο. Ανάλογα με το βαθμό διείσδυσης του πλακούντα στο ενδομήτριο ή και στο μυομήτριο διακρίνονται 3 είδη ανώμαλης πρόσφυσης του πλακούντα (Εικ.18):
  1. ο συμφυτικός πλακούντας, με διείσδυση μόνο στο ενδομήτριο
  2. ο στιφρός πλακούντας, με διείσδυση μικρού βαθμού στο μυομήτριο
  3. ο διεισδυτικός πλακούντας, με διείσδυση σε όλο το πάχος του μυομητρίου και πιθανόν σε παρακείμενα όργανα όπως η ουροδόχος κύστη.

Ο πιο συχνός τύπος είναι ο συμφυτικός σε ποσοστό 78% περίπου, έπεται ο στιφρός με 17% και ο διεισδυτικός με 5%.

Οι καταστάσεις αυτές είναι μεν σπάνιες (1:7.000), ωστόσο διατυπώνεται από πολλούς η άποψη ότι αυξάνονται ολοένα και περισσότερο εξαιτίας του αυξανόμενου αριθμού Καισαρικών τομών που διενεργούνται. Παρατηρούνται κυρίως σε πολύτοκες, σε περιπτώσεις προδρομικού πλακούντα, σε προηγηθείσες επεμβάσεις στη μήτρα όπως ινομυωματεκτομή ή απόξεση και σε προηγηθείσα Καισαρική τομή. Συγκεκριμένα, το ποσοστό εμφάνισης συμφυτικού πλακούντα σε σχέση με τους ανωτέρω προδιαθεσικούς παράγοντες έχει ως εξής:
  • Καμία προηγηθείσα επέμβαση στη μήτρα + προδρομικός πλακούντας = 4%
  • Μία προηγηθείσα Καισαρική τομή + προδρομικός πλακούντας = 10-35%
  • Περισσότερες από μία Καισαρικές τομές + προδρομικός πλακούντας = 60-65%
Στις περιπτώσεις αυτές ο πλακούντας αναπτύσσεται και στο σημείο της υπάρχουσας ουλής με αποτέλεσμα να μην αναπτύσσεται βασικός φθαρτός και να δημιουργούνται ανώμαλες συμφύσεις μεταξύ του πλακούντα και του τοιχώματος της μήτρας.
Εικ.18. P.accreta-Συμφυτικός π. , P.increta-Στιφρός π. , P.percreta-Διεισδυτικός π.

Οι επιπλοκές οφείλονται στο γεγονός ότι είναι δύσκολο ως και αδύνατο να αποκολληθεί τελείως ο πλακούντας από το τοίχωμα της μήτρας μετά τον τοκετό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα σοβαρή αιμορραγία που αντιμετωπίζεται, αναλόγως με το βαθμό διείσδυσης του πλακούντα, με απόξεση ως και με απολίνωση της έσω λαγονίου αρτηρίας, υστερεκτομή και αγγειογραφικό εμβολισμό. Ακόμη υπάρχει αυξημένος κίνδυνος λοίμωξης μετά τον τοκετό σε περίπτωση που απομείνει κάποιο τμήμα του πλακούντα μέσα στη μήτρα. Στη δυσμενή περίπτωση του διεισδυτικού πλακούντα προσβάλλεται και η ουροδόχος κύστη, γεγονός που πρέπει να αντιμετωπιστεί εγκαίρως.

Υπερηχογραφική Διάγνωση
Η υπερηχογραφική διάγνωση του συμφυτικού (στιφρού και διεισδυτικού) πλακούντα είναι δύσκολη. Βασίζεται στα εξής υπερηχογραφικά ευρήματα (Εικ.19):
  • Σημαντική λέπτυνση ή απουσία του υποηχογενούς διαστήματος, που αντιστοιχεί στο μυομήτριο, ανάμεσα στον πλακούντα και τον ορογόνο χιτώνα της μήτρας
  • Λέπτυνση, ανωμαλία ή διακοπή της συνέχειας του γραμμοειδούς υπερηχογενούς διαστήματος ανάμεσα στον ορογόνο της μήτρας και την ουροδόχο κύστη
  • Επέκταση της ηχογένειας του πλακουντιακού ιστού διαμέσου του μυομητρίου
  • Πολλαπλές διαπλακουντικές «λίμνες» (υποηχογενείς κυστοειδείς περιοχές) που πιθανόν οφείλονται σε μη φυσιολογική ροή αίματος λόγω έλλειψης φυσιολογικού φθαρτού
  • Διήθηση της ουροδόχου κύστης σε περίπτωση διεισδυτικού πλακούντα (Εικ.20).
Η διάγνωση είναι ευκολότερη σε περίπτωση πρόσθιου πλακούντα καθώς στη θέση αυτή απεικονίζεται καλύτερα το όριο μεταξύ των επιφανειών του πλακούντα και του μυομητρίου.

Επίσης, για την τελική διάγνωση του στιφρού ή διεισδυτικού πλακούντα χρησιμοποιείται το διακολπικό υπερηχογράφημα , το Doppler καθώς και η μαγνητική τομογραφία.
Εικ.19. Στιφρός πλακούντας. Οβελιαία τομή. Το οπισθοπλακουντικό όριο μυομητρίου/ φθαρτού (βέλος) εξαφανίζεται όπου ο πλακούντας διεισδύει στο μυομήτριο (τοξοειδές βέλος). Παρατηρείται και διαπλακουντική «λίμνη» (κεφαλή βέλους). Ουροδόχος κύστη(Β), έμβρυο(F), P(πλακούντας).
Εικ.20. Διακοιλιακό υπερηχογράφημα. Πρόσθιος διεισδυτικός πλακούντας. Φαίνονται νεοσχηματιζόμενα αγγεία μεταξύ μήτρας και ουροδόχου κύστης. Το υποκείμενο τμήμα της μήτρας είναι εξαιρετικά λεπτό ή λείπει.

                                                                                              Δούρλιου Βασιλική, Φοιτήτρια Ιατρικής Σχολής
"