ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗ ΜΩΡΟΥ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ .. μια παρεξηγημενη εννοια!




Άγχος του αποχωρισμού

Άλλη εκδήλωση του βρέφους, που είναι άμεσο αποτέλεσμα της προσκόλλησης, είναι το άγχος του αποχωρισμού. Το παιδί, σε κάποιο στάδιο της ανάπτυξής του (συνήθως γύρω στο 10ο μήνα), προσπαθεί με κάθε τρόπο να βρίσκεται κοντά στη μητέρα του. Την ακολουθεί στις μετακινήσεις της μέσα στο δωμάτιό του, φροντίζει να διατηρεί μαζί της οπτική και σωματική επαφή, ελέγχει κατά πόσο είναι στη διάθεσή του κάθε φορά που τη χρειάζεται, κ.ά.
Όταν το βρέφος είναι ελεύθερο και μπορεί να προβαίνει σ΄ αυτές τις ενέργειες, για να διατηρεί κάποια “εγγύτητα” με τη μητέρα, μπορεί να συνεχίζει να παίζει και να εξερευνά το γύρω χώρο ενεργά, ακόμη και σε περιβάλλον που δεν του είναι οικείο, χωρίς να νιώθει καμιά ανησυχία.
Όταν, όμως, το βρέφος βλέπει τη μητέρα του να απομακρύνεται, να φεύγει από το δωμάτιο, να το αφήνει μόνο του και εκείνο δε μπορεί να την ακολουθήσει, βιώνει μια έντονη δυσφορία και προσπαθεί με κάθε τρόπο να τη φέρει πίσω: κλαίει, φωνάζει, καρφώνει το βλέμμα του στην πόρτα, κινείται προς την πόρτα και προσπαθεί να την ανοίξει, κ.ά. Μετά από λίγο εγκαταλείπει την προσπάθειά του, κάθεται στο δάπεδο και λικνίζει απελπισμένα το σώμα, αγνοώντας τα παιχνίδια του και τις άλλες δραστηριότητες που μόλις πριν από λίγο τόσο απολάμβανε.
Οι έντονες αυτές αντιδράσεις είναι απόρροια του άγχους που βιώνει το παιδί, εξαιτίας του αποχωρισμού του από το πρόσωπο προς το οποίο έχει αναπτύξει προσκόλληση. Το άγχος του αποχωρισμού κορυφώνεται συνήθως μεταξύ του 13ου και 18ου μήνα. Απουσίες της μητέρας από το σπίτι πρέπει να αποφεύγονται σ’ αυτή τη φάση της ανάπτυξης.
Μετά την ηλικία αυτή το άγχος του αποχωρισμού αρχίζει να μειώνεται και τελικά να εξαφανίζεται. Σε περίπτωση που το άγχος του αποχωρισμού συνεχιστεί και στις επόμενες ηλικίες έντονο, είναι πιθανό το παιδί να παρουσιάσει αργότερα δυσκολίες στην ψυχοκοινωνική προσαρμογή (σχολική φοβία).
Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι γονείς τις αντιδράσεις του παιδιού στο άγχος του αποχωρισμού, καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τα χαρακτηριστικά αυτής της συμπεριφοράς. Οι γονείς, που για να μετριάσουν τις διαμαρτυρίες του παιδιού, μένουν στο σπίτι ή περιορίζουν τις δραστηριότητές τους εκτός σπιτιού, τελικά ενισχύουν τις αντιδράσεις του άγχους του αποχωρισμού και τις πολλαπλασιάζουν.


Άλλοι γονείς που, για να αποφύγουν τις αντιδράσεις και την ένταση του αποχωρισμού, καταφεύγουν στο τέχνασμα να φεύγουν κρυφά από το σπίτι, χωρίς να τους δει το παιδί, τελικά επιτείνουν το άγχος του παιδιού, αντί να το μειώνουν, γιατί εκείνο αρχίζει να διαπιστώνει, ότι οι γονείς του ανά πάσα στιγμή μπορεί να “εξαφανιστούν”.
Ο καλύτερος τρόπος είναι οι γονείς να εξηγήσουν στο παιδί ότι θα λείψουν για λίγο και να το διαβεβαιώσουν, ότι σύντομα θα επιστρέψουν. Το παιδί, που έχει πολλές εμπειρίες να βλέπει τους γονείς του να το αποχωρίζονται για ορισμένο χρονικό διάστημα και να επιστρέφουν πάλι σ’ αυτό, μαθαίνει ότι ο αποχωρισμός είναι κάτι πρόσκαιρο και επανορθώσιμο.
Επίσης, η ένταση του άγχους θα ελαχιστοποιείται, αν το παιδί, όταν το αποχωρίζονται οι γονείς, μένει σε οικείο περιβάλλον, με τα προσωπικά του αντικείμενα και με άλλα οικεία πρόσωπα.





Ιωάννης Ν. Παρασκευόπουλος. Εξελικτική ψυχολογία. Η ψυχική ζωή από τη σύλληψη ως την ενηλικίωση (τόμος 1). 

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Το κειμενο εχει πολλες αντιφασεις...πως να εξηγησεις σε μωρο 10 μηνων οτι πρεπει να πας στη δουλεια? Απο τη μια
λετε οτι η μητερα πρεπει να αποφευγει να αποχωριζεται το μωρο της (λες και ειναι στοχερι της αν ειναι εργαζομενη),απο την αλλη οτι ειναι χειροτερο να εισαι συνεχως μαζι του...Δεν ξερω για εσας,προσωπικα μπεδευτηκα...